Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych
Katalog kompetencji w formacie PDF można pobrać tu.
Wybrane kompetencje – Gimnazjum
Kompetencje cyfrowe
Budowa, działanie, obsługa i parametry urządzeń komputerowych
- Umie opisać funkcje i parametry podstawowych elementów urządzenia komputerowego (np. procesora, pamięci, podsystemu graficznego).- Wie, że niektóre urządzenia zewnętrzne wymagają instalacji specjalnego oprogramowania lub dodatkowych interfejsów, aby poprawnie współpracować z urządzeniem komputerowym (np. sterowniki, konwertery, przejściówki).
- Umie łączyć z komputerem typowe urządzenia zewnętrzne takie jak drukarka, drukujące urządzenie wieloczynnościowe, projektor.
- Umie połączyć urządzenie komputerowe z siecią (bezprzewodowo lub przewodowo).
- Umie podać przykłady wpływu typowych parametrów urządzeń komputerowych na ich działanie (np. urządzenie ze słabszym procesorem będzie działać wolniej, zbyt mała wielkość pamięci wewnętrznej nie pozwoli na instalację lub działanie niektórych programów).
- Umie dostosować interfejs komunikacji z urządzeniem komputerowym do swoich potrzeb (np. zmieniając układ klawiatury lub zamieniając funkcje klawiszy myszy).
- Umie rozróżnić źródło napięcia stałego i zmiennego oraz sprawdzić, czy napięcie i moc zasilacza są zgodne ze specyfikacją danego urządzenia.
- Wie, jak można ochronić urządzenie komputerowe przed nagłą utratą zasilania i jej skutkami, na przykład za pomocą baterii, zasilaczy awaryjnych (ang. UPS).
- Umie skonfigurować sprzęt i oprogramowanie w taki sposób, aby zużycie energii było dostosowane do faktycznych potrzeb.
- Umie podać przykłady systemów operacyjnych dla różnych urządzeń komputerowych (np. GNU/Linux, Windows, iOS, Android).
Dane i ich formaty
- Rozumie pojęcia adresu sieciowego, zdalnego udostępniania plików i uniwersalnego adresu URL.- Umie zapisywać, gromadzić, odnajdywać i przenosić dane w systemie plików dostępnego systemu operacyjnego.
- Zna pojęcie chmury.
- Umie zapisywać, przechowywać i przenosić dane między urządzeniami przy pomocy wybranych, prostych mechanizmów chmurowych (takich jak np. e-dysk Dropbox, Dysk Google, ownCloud).
- Wie, że te same dane można zapisywać w różnych formatach (np. obrazy PNG i JPG) o różnych właściwościach i zakresach użyteczności.
- Umie dokonać wyboru formatu pliku podczas zapisywania danych powszechnego użytku i prosto uzasadnić dokonany wybór.
- Umie wymienić podstawowe parametry obrazu, np. rozdzielczość.
- Umie sprawdzić rozmiar pliku.
- Wie, jakie są zależności między rozmiarami zbiorów danych i możliwościami ich przechowywania i przesyłania (w tym np. umie określić pojemność znamionową oraz aktualnie dostępną typowych nośników danych).
- Umie dopasować sposób przesyłu i składowania plików do ich rozmiaru (np. załączniki do maila, utworzyć wielosegmentowe archiwum plików z ich zbioru).
- Umie wskazać podstawowe cechy i zastosowania różnych postaci informacji.
Korzystanie z oprogramowania
- Umie wyszukać i uruchomić dowolną zainstalowaną w urządzeniu komputerowym aplikację.- Wie, że na wielu systemach operacyjnych możliwe jest uruchamianie wielu aplikacji jednocześnie.
- Rozumie, że zainstalowanie aplikacji powoduje zajęcie pewnych zasobów urządzenia komputerowego (np. przestrzeń dyskowa, pamięć wewnętrzna).
- Umie otworzyć plik w aplikacji innej niż domyślna dla jego typu.
- Umie znaleźć i przetestować aplikacje lepiej niż aplikacje domyślne dostosowane do swoich potrzeb i upodobań.
- Umie dostosować format zapisu danych do swoich potrzeb, korzystając z dostępnego oprogramowania (np. zapisać prezentację jako PDF, zmienić format z DOC na ODT).
- Umie wykonać typowe czynności konfiguracyjne aplikacji (np. zmienić jej domyślne działanie - folder startowy i docelowy, domyślny format zapisu plików, dostosować jakość i głośność efektów dźwiękowych, jasność obrazu etc.).
- Umie rozróżniać komunikaty informacyjne, ostrzegawcze i komunikaty błędów.
- Umie dobrać dostępne programy graficzne (np. bitmapowe lub wektorowe) do konkretnego zastosowania oraz rodzaju obrazu (formatu pliku graficznego) i wykonywać w nich typowe operacje edycji grafiki.
- Wie, jakie są podstawowe właściwości wektorowego i rastrowego obrazu.
- Umie zmienić rozdzielczość obrazu (pliku graficznego) rastrowego przy użyciu wybranego oprogramowania.
- Umie montować zapis dźwiękowy (cięcie i łączenie fragmentów, sumowanie ścieżek etc.) przy pomocy wybranych aplikacji.
- Umie wymienić najpopularniejsze formaty zapisu dźwięku (np. MP3, Ogg, FLAC).
- Umie zapisać nagrany lub zmontowany dźwięk w jednym z popularnych formatów.
- Rozumie pojęcie rozdzielczości obrazu wideo.
- Umie wymienić najpopularniejsze formaty zapisu wideo (np. MP4, WebM, AVI).
- Wie, że z zapisem wideo można synchronizować napisy i listy dialogowe z zewnętrznych napisów o możliwości wyszukania i wyświetlenia napisów.
- Umie wykonać proste czynności montażowe zapisu wideo (np. cięcie i łączenie fragmentów) przy pomocy wybranej aplikacji.
- Umie zapisać nagrany lub zmontowany zapis wideo w jednym z popularnych formatów.
- Rozumie pojęcie synchronizacji dźwięku i napisów.
- Wie, że pliki można kompresować i tworzyć archiwa skompresowane.
- Umie korzystać ze skompresowanych plików i archiwów przy pomocy dostępnego oprogramowania.
- Umie podać typowe przykłady działania złośliwego oprogramowania i typowe sposoby jego rozpowszechniania.
- Wie, że należy przed instalacją aplikacji zasięgnąć informacji, czy można ją uznać za godną zaufania (czy nie wykazuje cech złośliwego oprogramowania).
- Wie, że istnieje oprogramowanie ochronne, w które urządzenie komputerowe może być wyposażone.
- Wie, z jakich bloków funkcjonalnych składa się tekst i zna podstawowe zasady formatowania tekstu.
- Wie, że wygląd i sposób prezentacji tekstu można kształtować przez definiowane style.
- Umie zastosować podstawowe zasady typografii (takie jak dobór
czcionek i ich parametrów w dokumencie, planowanie i realizacja układu graficznego dokumentu).
- Umie formatować tekst w podstawowym zakresie (włącznie ze stosowaniem twardych spacji, paginacji, nagłówków i stopek).
- Umie współpracować nad tekstem w grupie z wykorzystaniem systemu komentarzy.
Myślenie logiczne, algorytmiczne, programowanie
- Umie zanalizować prostą sytuację problemową (np. mnożenie czy potęgowanie liczb naturalnych) i przedstawić jej rozwiązanie w postaci algorytmicznej.- Umie zaprojektować proste struktury danych.
- Umie wykonać wybrane algorytmy za pomocą urządzenia komputerowego (np. umie rozwiązywać proste problemy algorytmiczne przy pomocy arkusza kalkulacyjnego).