Gdzie szukać informacji?http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/gdzie-szukac-informacji/Jasiewicz, JustynaWysocki, MichałDobrowolska, UrszulaFundacja Nowoczesna Polskakorzystanie z informacji – źródła informacji2012/III/POLSKI/c1 2012/III/WOS/c1 2012/III/INFORMATYKA/c2źródło informacjikanał komunikacyjnyPublikacja zrealizowana w ramach projektu Cyfrowa Przyszłość, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/wspolne-dzialanie-dzieki-internetowi
course2012-11-09gimnazjum2017/VII-VIII/język-polski/t1.2.12017/VII-VIII/język-polski/t1.2.22017/VII-VIII/język-polski/t3.1.22017/VII-VIII/język-polski/t4.1.12017/VII-VIII/język-polski/t4.1.62017/VII-VIII/język-polski/t4.1.72017/VII-VIII/język-polski/t4.1.82017/VII-VIII/informatyka/t4.22018/LO/jezyk-polski/t4.22018/LO/jezyk-polski/t4.32018/LO/jezyk-polski/t4.52018/LO/jezyk-polski/t4.102018/LO/jezyk-polski/t4.11Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/xmlpolGdzie szukać informacji?Wiedza w pigułce Żyjemy w świecie informacji, które docierają do nas rozmaitymi kanałami. Opiera się na nich coraz więcej naszych działań. Dlatego tak ważne jest korzystanie z wiarygodnych i aktualnych informacji. Dotarcie do nich jest możliwe dzięki właściwemu wyborowi źródeł.To potrzeba informacyjna określa, które cechy źródła będą ważne. To, co w pewnej sytuacji może być wadą, jest zaletą w innej. Ocena źródła może więc być dokonywana tylko w odniesieniu do celu poszukiwań. Np. duża ogólność przeszkadza, gdy chcesz znać szczegóły, ale przydaje się, gdy nic jeszcze nie wiesz na dany temat. Żadne źródło nie jest całkowicie obiektywne. Każde przedstawia określony punkt widzenia. Zauważ, że różne gazety opisują te same wydarzenia w całkiem różny sposób. Dlatego przy szukaniu najbardziej wiarygodnego ujęcia faktów ważne są:odróżnienie przedstawienia faktów od komentarzy i opinii autora,zaufanie bezstronnemu autorowi.Czasami jednak nie potrzebujesz obiektywnych źródeł. Często szukasz opinii innych. Np. przy wyborze filmu nie wystarczy poznanie zarysu jego fabuły, chcesz też wiedzieć, czy podobał się widzom o podobnym guście. Wówczas poznaj recenzje krytyków i komentarze na serwisach tematycznych. Przy wyborze źródła informacji kieruj się jego:wiarygodnością (zawsze szukaj wiarygodnych źródeł!),aktualnością,obiektywnością,dostępnością,łatwością wykorzystania, stopniem szczegółowości,zrozumiałością. Charakter i ograniczenia źródła zależą również od kanału komunikacyjnego (to pośrednik między nadawcą i odbiorcą). Np. informacje dostępne w internecie są bardziej aktualne niż te zawarte w książkach.Do niektórych źródeł można dotrzeć poprzez różne kanały. Dotyczy to m.in. codziennej prasy, drukowanej i udostępnianej w sieci.Jeśli szukasz informacji:do szkoły lub do pracy — wybierz obiektywne i wiarygodne źródła, np. encyklopedie i podręczniki. Unikaj portali takich jak ściąga.pl, zapytaj.onet.pl. Nie korzystaj ze stron www, których autora nie jesteś w stanie zidentyfikować. Szybko skończyłoby się to jedynką w dzienniku!by rozerwać się — zajrzyj do prasy lub serwisów tematycznych. Poznaj opinie innych osób.o swoich zainteresowaniach lub hobby — sięgnij do czasopism, forów i blogów internetowych na dany temat.Pomysł na lekcjęUniwersalne źródła informacji nie istnieją, a o wyborze odpowiednich decydują potrzeby. Raz będą to encyklopedie, kiedy indziej media mówiące o wydarzeniach lub dostarczające rozrywki, a jeszcze innym razem opinie osób takich jak my. Kluczem jest cel, ze względu na który poszukujemy informacji: czy ma ona służyć nauce i pracy, hobby i zainteresowaniom, a może rozrywce?Cele operacyjneUczestnicy i uczestniczki:wiedzą, że źródła informacji należy dobierać zależnie od aktualnych potrzeb informacyjnych;znają wady i zalety różnych źródeł informacji, w zależności od potrzeb korzystają z zasobów internetu lub źródeł tradycyjnych;potrafią biegle posługiwać się źródłami informacji wykorzystywanymi w edukacji szkolnej;rozumieją konsekwencje korzystania z niewłaściwych źródeł informacji w odniesieniu do edukacji szkolnej.Przebieg zajęćPodziel uczestników zajęć na 5-osobowe zespoły. Każdy zespół powinien otrzymać po 4 losy z materiału pomocniczego ,,Gdzie szukać informacji?".Poproś każdy z zespołów o wypisanie 1-2 głównych wad i zalet wylosowanych źródeł informacji.Przykładowe wady i zalety:Wikipediazalety: pisana zrozumiałym językiem, zawiera aktualne informacjewady: może zawierać błędyKsiążka ,,Podręcznik biologii dla klasy 7. szkoły podstawowej"zalety: zawiera profesjonalną wiedzęwady: niektóre informacje uległy dezaktualizacjiforum internetowe ,,Opinie o filmach":zalety: umożliwia przegląd opinii innych wady: zawiera wyłącznie subiektywne opinie
materiał pomocniczy ,,Gdzie szukać informacji?"
praca w grupach10Poproś kolejne zespoły o przedstawienie wyników pracy. Pod koniec każdej prezentacji poproś o komentarze innych grup oraz dodatkowo zadaj pytanie: czy dane źródło zaliczamy do kategorii nauka/praca, hobby/zainteresowania czy rozrywka?Zapisuj na tablicy odpowiedzi według podziału nauka/praca --- hobby/zainteresowania --- rozrywka.Istnieją różne możliwości zaszeregowania źródeł --- w czasie zajęć skoncentruj się na eliminowaniu odpowiedzi ewidentnie błędnych, a pojawiające się dylematy rostrzygaj wraz z klasą. tablica, kreda lub markerdyskusja20Zadaj pytanie: ,,Jakiego typu źródeł infomacji poszukujemy na potrzeby nauki i pracy, jakiego na potrzeby hobby, a po które sięgamy dla rozrywki?".Celem tej części zajęć jest podsumowanie na podstawie wcześniejszej dyskusji cech trzech typów źródeł oraz uświadomienie uczestnikom zajęć konsekwencji związanych ze stosowaniem niewłaściwych źródeł w toku edukacji szkolnej.tablica, kreda lub markerdyskusja5Zadaj pytanie: ,,Po które z wypisanych zródeł najczęściej sięgamy?".Podkreśl 2--3 najczęstsze odpowiedzi pojedynczą linią.Zadaj pytanie: ,,Które z wypisanych źródeł uznajemy na najbardziej wiarygodne?".Podkreśl 2--3 najczęstsze odpowiedzi podwójną linią.Zadaj pytanie: ,,Dlaczego nie zawsze sięgamy po najbardziej wiarygodne źródła?".tablica, kreda lub markerdyskusja10EwaluacjaCzy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:wiedzą, że nie ma w pełni obiektywnych źródeł informacji, a o wyborze konkretnego źródła decyduje aktualna potrzeba informacyjna? (--> rozważ realizację lekcji Jak planować pracę z informacją?)mają świadomość, że nie wszystkie z przywoływanych przez nich źródeł informacji spełniają kryteria umożliwiające ich zastosowanie w toku edukacji szkolnej? (--> rozważ realizację lekcji Korzyści z podejrzliwości, czyli o wiarygodności informacji)rozumieją różnicę między źródłami informacji, które wykorzystują na potrzeby nauki i pracy, a tymi, z których korzystają w przypadku, gdy potrzeba informacyjna dotyczy hobby (zainteresowań) lub rozrywki?potrafią stosować różnorodne źródła informacji przydatne w edukacji szkolnej --- np. potrafią wskazać 3--5 różnych typów źródeł przydanych do odrobienia zadania domowego? (--> rozważ realizację lekcji Sekrety wyszukiwarek)wiedzą, że Internet jest tylko jednym ze źródeł do którego mogą sięgnąć, a oprócz tego korzystają ze źródeł książkowych i tradycyjnych tytułów prasowych?Opcje dodatkoweZajęcia mogą zostać rozbudowane o przegląd przyniesionych dzienników informacyjnych oraz tygodników i miesięczników. Rozdaj uczestnikom zajęć prasę, dzieląc ich na zespoły po 3--5 osób. Poproś każdą z grup o krótką prezentację (2--3 minuty) wskazującą, jakiego typu informacje możemy odnaleźć w poszczególnych dziennikach i magazynach.Element służy zaznajomieniu uczestników zajęć z obecnymi na rynku tytułami prasowymi, uświadomieniu rozmaitości informacji, które pojawiają się na ich łamach oraz zachęceniu do lektury.W zależności od czasu, jakim dysponujesz, rozważ pytania pomocnicze:Jakiego typu informacje pojawiają się w danych tytułach prasowych? Czy służą one rozrywce, pozyskaniu bieżących informacji, zapoznaniu się z opiniami innych, a może zdobyciu informacji o charakterze naukowym?Czym różnią się dzienniki informacyjne od tygodników i miesięczników?Które z informacji publikowanych na łamach dzienników i czasopism wydają się najbardziej interesujące i użyteczne?Czy wszystkie tytuły prasowe opisują te same wydarzenia w identyczny sposób?Materiały
Materiał pomocniczy,,Gdzie szukać informacji?"
Zadania sprawdzającePrzyporządkuj źródła informacji do odpowiednich kategorii.Kategorie:nauka i praca
Wybieramy te źródła, które dostarczają nam wiedzy potrzebnej w nauce lub pracy. Źródła te powinny mieć charakter obiektywny i być uznawane przez innych jako niepodważalne źródło wiedzy --- zawierają fakty, a nie opinie, opierają się na danych możliwych do zweryfikowania --- co do zasady nie podlegają dyskusji.hobby (zainteresowania)
Wybieramy te źródła, które dostarczają nam wiedzy na nasz własny użytek. Nie muszą być przekonujące dla innych, możemy spierać się o ich wiarygodność z kolegami. Najważniejsze, by rozwijały nasze horyzonty i odpowiadały naszym gustom. Ważne również, by dostarczały praktycznych informacji, pomagających nam rozwiązywać bieżące sprawy życia codzinnego.rozrywka
Wybieramy te źródła, które dostarczają nam przyjemności i umilają spędzanie czasu wolnego. Nie muszą zawierać przydatnych informacji ani nawet opinii.Źródła:WikipediaCodzienna gazetaEncyklopedia PWNPortal społecznościowy ,,Facebook"Forum internetowe ,,Opinie o filmach"MTVPortal internetowy ,,Demotywatory.pl"Czasopismo naukoweArtykuł zestawiający najnowsze modele telefonów
komórkowych na stronie GSM.plblog internetowy zawierający przepisy kucharskie
,,Gotuj ze smakiem"Przyporządkuj typy źródeł informacji do odpowiednich zadań. Do każdego zadania wskaż po dwa źródła.Istnieje wiele możliwości poprawnego rozwiązania zadania. W praktyce nie ma źródeł uniwersalnych, wszystko zależy od tego, w jakim celu szukamy konkretnej informacji. Jeśli przygotowujemy prezentację na lekcję historii, opinia znajomych nie jest odpowiednim źródłem wiedzy. Czy ktoś prezentujący historię Igrzysk Olimpijskich powołujący się tylko na opinię swojego kolegi jest dla nas wiarygodny? Jeśli jednak poszukujemy prezentu dla rodziców, opinia znajomych jest bardziej przydatna niż Wikipedia. Czy da się na podstawie wiedzy zawartej w encyklopedii wybrać prezent odpowiadający gustom rodziców?zadaniaPrzygotowanie referatu na biologię na temat zasad fotosyntezy.Wyszukanie dodatkowych informacji na temat Adama Mickiewicza, rozszerzających dane zawarte w podręczniku z języka polskiego.Pomoc koledze w wyborze książki jako prezentu dla rodziców z okazji ich zbliżającej się rocznicy ślubu.Przygotowanie prezentacji o Igrzyskach Olimpijskich.źródła informacjiwikipediaencyklopedia drukowanaforum dyskusyjneYoutube.comksiążka biograficznaopinia znajomychmagazyn literackipodręcznik gimnazjalnySłowniczekźródło informacjikanał informacjipotrzeba informacyjnawiarygodność informacjiobiektywność informacjiCzytelniaGanicz Tomasz, Mechanizmy kontroli jakości Wikipedii --- czyli jak pół-anarchiczna społeczność może skutecznie zastąpić radę redakcyjną [online], Biuletyn EBIB 2009, nr 1 (101), [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.ebib.pl/2009/101/a.php?ganicz.Gurell Seth, Connelly Sunshine, Wiley David, Otwarte zasoby edukacyjne. Podstawowe informacje [online], Biuletyn EBIB 2009, nr 1 (101), [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.ebib.pl/2009/101/a.php?gurell_connelly_wiley.Saniewiska Danuta, Praca z użytkownikiem [W:] Tejże, Vademecum współczesnego nauczyciela bibliotekarza, Warszawa 2011, s. 61--95.Żurek Stanisław, Skolik Sebastian, Pochwała amatora. Rozwój polskiej Wikipedii w latach 2004--2008 na tle profesjonalnej encyklopedii PWN [online], Biuletyn EBIB 2009, nr 1 (101), [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.ebib.pl/2009/101/a.php?zurek_skolik.Zys Katarzyna, Maciąg Magdalena, Laboratoria wiedzy --- czyli co nowego w świecie młodych czytelników? [online], Biuletyn EBIB 2008, nr 3 (94), [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.ebib.pl/2008/94/a.php?zys.Żurakowska Małgorzata, Zależność informacji od źródeł [W:] Jaka informacja?, red. Dyczewski Leon, Lublin 2009, s. 45--52.