Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych
Katalog kompetencji w formacie PDF można pobrać tu.
Wybrane kompetencje – Szkoła podstawowa 1-3
Korzystanie z informacji
Źródła informacji
- Wie, jakie są najważniejsze źródła informacji dostosowane do jego wieku i poziomu edukacji i umie z nich skorzystać; np. korzysta z drukowanych i elektronicznych encyklopedii i słowników dla dzieci.- Umie skorzystać z biblioteki szkolnej, kierując się wskazówkami nauczyciela-bibliotekarza; np. wybiera lektury, korzystając z rad nauczyciela-bibliotekarza.
- Wie, że forma informacji różni się w zależności od źródła, np. opowieść babci i tekst w książce przekazują tę samą treść w różny sposób.
Wyszukiwanie informacji
- Umie wyszukać potrzebne informacje w słownikach i encyklopediach drukowanych, używając haseł osobowych i przedmiotowych, np. znaleźć w encyklopedii dla dzieci informacje na temat słoneczników.- Wie, że ,,język komputera" różni się od języka naturalnego, np. inaczej należy zapytać o coś babcię, a inaczej wpisać hasło w wyszukiwarkę.
- Wie, jakich terminów użyć podczas wyszukiwania w elektronicznych źródłach informacji, np. że należy wpisać ,,słoneczniki uprawa", a nie: ,,jak uprawiać słoneczniki?".
- Wie, że działania na zbiorach mogą być przydatne przy wyszukiwaniu informacji, np. poznaje możliwości prostych zastosowań operatorów logicznych (kot AND pies itp.).
- Wie, że komputer zawsze ,,robi" dokładnie to, co mu się ,,każe", dlatego trzeba się nauczyć, jak precyzyjnie wydawać polecenia.
Podejście krytyczne do informacji
- Wie, że informacje mogą być nieprawdziwe, niepełne, niedokładne.- Umie ocenić prawdziwość informacji, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, np. zdaje sobie sprawę, że zabawki nie będą latać i ruszać się tak, jak przedstawia się to w reklamach.
- Wie, że nadawcy informacji mogą chcieć wywierać na nią/niego wpływ i skłaniać do określonych zachowań, np. wie, że zabawki w reklamach wyglądają lepiej niż w rzeczywistości, co ma na celu zachęcić do ich zakupu.
Wykorzystanie informacji
- Wie, że należy rozmawiać na temat sposobów korzystania z informacji, np. różnych sposobów porządkowania i zapisywania znalezionych informacji.- Wie, że zasoby informacyjne trzeba porządkować w celu łatwego ich wykorzystania i odnalezienia.
- Umie spisywać wyniki swojej pracy; np. tworzy dokumenty w edytorze tekstów.
- Umie zastosować proste schematy organizacji informacji, np. tworzy katalogi i foldery, opisuje je w zrozumiały dla siebie sposób.
- Rozumie, że umiejętność wyszukiwania informacji jest ważna w życiu, ponieważ na ich podstawie będzie podejmowała/podejmował różne decyzje.
Kreatywne korzystanie z mediów
Tworzenie
- Umie przygotować z zastosowaniem prostego sprzętu zdjęcie, nagranie własnego głosu lub dźwięków otoczenia, nagranie krótkiego filmu wideo, narysować prosty obraz przy użyciu odpowiedniego oprogramowania, wprowadzać tekst w edytorze tekstu.- Wie, że tworzenie różnych komunikatów możliwe jest dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu (funkcja aparatu czy kamery w tablecie możliwa jest dzięki zainstalowanej aplikacji).
- Wie, że przy użyciu różnorodnych narzędzi można tworzyć opowieści np. zdjęciowe, w formie filmowej lub dźwiękowej.
- Próbuje tworzyć opowieści, np. dopowiadając do przedstawionego zdjęcia czy rysunku lub opowiadając historię przedstawioną na wykonanym samodzielnie rysunku lub zdjęciu.
- Umie tworzyć opowieści w grupie, np. dopowiadać historie do zdjęcia albo spontanicznie tworzyć w grupie opowieść (nauczyciel/animator przygotowuje pierwsze zdanie, a dzieci kolejno dopowiadają własne, budując narrację; ćwiczenie może też rozpoczynać się od rysunku/zdjęcia, a uczestnicy grupy dorysowują lub wyszukują kolejne, by podtrzymać narrację).
Przetwarzanie
- Umie przetwarzać w podstawowym zakresie dostępne treści medialne (tekst, zdjęcia, grafikę, filmy wideo, dźwięk) przy użyciu prostego oprogramowania do obróbki treści lub aplikacji pozwalających na modyfikację treści jeszcze przed publikacją (np. korekta i efekty zdjęć w aplikacji do fotografowania, tworzenia filmów itp.).- Wie, że treści analogowe można przekształcić na formę cyfrową, odtwarzaną za pomocą cyfrowych urządzeń.
Prezentowanie
- Wykorzystując komputer z rzutnikiem multimedialnym, samodzielny rzutnik lub tablicę interaktywną, potrafi przy wsparciu nauczyciela lub animatora zaprezentować przygotowane indywidualnie lub w grupie treści medialne.- Potrafi wydrukować przygotowany lub znaleziony w internecie rysunek, zdjęcie, grafikę lub tekst.
Kompetencje cyfrowe
Budowa, działanie, obsługa i parametry urządzeń komputerowych
- Umie wskazać najważniejsze części urządzenia komputerowego (takie jak ekran lub monitor, klawiatura fizyczna lub dotykowa, urządzenie wskazujące lub ekran dotykowy itp.).- Umie komunikować się z urządzeniem komputerowym za pomocą typowych interfejsów wejściowych (klawiatura fizyczna i dotykowa, sterowanie głosem, ekran dotykowy).
- Umie rozpoznawać elementy aktywne w aplikacjach, z których korzysta (w tym na stronach internetowych).
- Wie, że należy dbać o włączanie i wyłączanie urządzeń komputerowych stosownie do potrzeb (np. dbać o wyłączanie niepotrzebnych urządzeń, poprawnie wyłączać urządzenia przed transportem lub przechowywaniem etc.).
- Umie zadbać o zapewnienie zasilania urządzenia komputerowego (np. przyłączyć do sieci zasilającej, przyłączyć do ładowarki, sprawdzić stan naładowania na standardowym wskaźniku naładowania).
Dane i ich formaty
- Wie, że w urządzeniu komputerowym mogą być zapisane różnorodne zasoby (np. teksty, obrazy, filmy).- Umie wymienić przykłady różnych rodzajów zapisów w urządzeniu komputerowym (np. ebook, dźwięk, muzyka, wideo).
- Wie, że informacja może mieć różne postaci (np. tekstową, graficzną, dźwiękową, audiowizualną, multimedialną).
Korzystanie z oprogramowania
- Umie uruchamiać przeznaczone dla niej/niego aplikacje zainstalowane w urządzeniu komputerowym.- Wie, że w urządzeniu komputerowym można instalować zewnętrzne aplikacje.
- Wie, że konfiguracja niektórych aplikacji wpływa na ich działanie.
- Rozumie najprostsze komunikaty urządzenia komputerowego i jego aplikacji.
- Umie za pomocą prostych, odpowiednio dobranych aplikacji tworzyć obrazy (rysunki).
- Umie za pomocą prostych, odpowiednio dobranych aplikacji wykonać najprostsze operacje na obrazie (takie jak przycięcie, obrócenie zdjęcia).
- Umie nagrać dźwięk za pomocą dedykowanego urządzenia (np. dyktafonu lub komórki) lub za pomocą przygotowanej w tym celu aplikacji.
- Umie odtworzyć nagrany przez siebie dźwięk.
- Umie nagrać wideo za pomocą dedykowanego urządzenia (np. aparatu cyfrowego, kamerki cyfrowej, komórki) lub za pomocą przygotowanej w tym celu aplikacji.
- Umie odtworzyć wideo dostępne na urządzeniu, w sieci lub na nośniku zewnętrznym.
- Rozumie pojęcie trybu pełnoekranowego.
- Umie korzystać z podstawowych narzędzi wprowadzania i edycji tekstu (np. edytora tekstu).
Myślenie logiczne, algorytmiczne, programowanie
- Wie, że urządzenie komputerowe wykonuje czynności zadane przez człowieka, w tym polecenia wydawane bezpośrednio (w tym zdalnie) lub wcześniej zaprogramowane.- Umie, korzystając z odpowiedniego oprogramowania (np. Scratch), stworzyć, zapisać i odtworzyć proste zestawy instrukcji realizujące zaplanowane efekty.
Higiena korzystania z urządzeń komputerowych
- Wie, że niektóre pozycje pracy z urządzeniami komputerowymi są niezdrowe (np. zgarbiona pozycja nad laptopem umieszczonym na kolanach).- Wie, że należy stosować się do ograniczeń dotyczących sposobu i czasu korzystania z urządzeń komputerowych.