Ochrona danych osobowychhttp://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/ochrona-danych-osobowych/Waglowski, Piotr Głowacka, Dorota Baranowska, Joanna Ruta Paszewska, WeronikaFundacja Nowoczesna PolskaPrawo w komunikacji i mediach – ochrona danych osobowych
2012/IV/WOS/t22012/IV/INFORMATYKA/c1dane osoboweGIODOdane wrażliwePublikacja dofinansowana ze środków Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe.http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/incognito-w-internecie
http://edukacjamedialna.edu.pl/lekcje/korzysci-i-szkody-z-nadzorowania-siecicourse2012-11-09liceum2018/LO/informatyka/t5.12018/LO/wos/t4.12018/LO/wos/t4.2Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/xmlpolOchrona danych osobowychWiedza w pigułceDane osobowe to wszelkie informacje dotyczące danej osoby, które pozwalają na jej zidentyfikowanie. Niektóre informacje ogólne stają się danymi osobowymi dopiero w połączeniu z innymi. Osobę można zidentyfikować poprzez numer identyfikacyjny (PESEL) oraz szczegóły precyzujące jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, społeczne lub kulturowe (np. kolor oczu, wzrost, IQ, pochodzenie).Dane osobowe są wartością samą w sobie. Określają one tożsamość jednostki, czyli to, kim ona jest.Przetwarzanie danych to każda operacja, która jest na nich wykonywana, m.in. zbieranie, przechowywanie, usuwanie, udostępnianie czy opracowywanie danych w bazach. Podmiot, który decyduje o celach i środkach przetwarzania danych w określonym zbiorze to administrator danych. Administrator ma obowiązek informować, jakie dane przechowuje i jak je wykorzystuje, musi także udostępnić informacje o sobie i podać swoje dane kontaktowe (jest to tzw. obowiązek informacyjny). Przede wszystkim pamiętaj, że masz prawo do kontroli tego, jak i gdzie twoje dane są przetwarzane.Dane osobowe wrażliwe dotyczą spraw intymnych, a ich przetwarzanie podlega szczególnym rygororom. Zestaw danych wrażliwych obejmuje m.in.:pochodzenie etniczne lub rasoweświatopogląd (poglądy polityczne i przekonania religijne lub filozoficzne)przynależność wyznaniową, związkową lub partyjnąstan zdrowia i kod genetycznyżycie seksualnenałogiTych danych co do zasady nie wolno przetwarzać. Jest to możliwe jedynie w ściśle określonych w prawie przypadkach (np. szpitale przetwarzają dane o stanie zdrowia pacjentów) lub za pisemną zgodą osoby, której dane wrażliwe dotyczą.Według Ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 roku kontrolą przetwarzania danych zajmuje się Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO).Ochrona danych osobowych jest częścią tzw. prawa do prywatności, które jest jednym z praw człowieka oraz dobrem osobistym. Ochrona prywatności jest szczególnie istotnym zagadnieniem w społeczeństwie informacyjnym. Z jednej strony warto chronić siebie poprzez pilnowanie dostępu do informacji o sobie. Z drugiej strony jednak wymiana informacji zakłada ujawnianie swoich poglądów i faktów z życia. Pamiętaj jednak, że prawo do prywatności oznacza także prawo do bycia samemu --- w każdej chwili możesz wylogować się z sieci.Pomysł na lekcjęDo dbania o ochronę danych obywateli powołany jest specjalny urząd, Generalny Inspektor Danych Osobowych. Czym dokładnie się zajmuje? Jakie są jego kompetencje? Czym różnią się dane od danych wrażliwych? Co jest daną osobową, a co nie? Zajęcia pomagają odpowiedzieć na te pytania.Cele operacyjneUczestnicy i uczestniczki:wiedzą, że istnieje i czym się zajmuje Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO);potrafią wyjaśnić, co to są dane osobowe;wiedzą, czym są dane wrażliwe i potrafią je wymienić;potrafią czytać ze zrozumieniem tekst ustawy i wyciągać z niego wnioski.Przebieg zajęćPoproś grupę o dobranie się w pary. Każdej parze daj jedną z wersji karty pracy ,,Ochrona danych --- zadanie" i poproś o jej rozwiązanie. Kiedy wszyscy skończą, czytaj kolejne dane i razem dyskutujcie nad odpowiedziami. W trakcie dyskusji możesz skorzystać z pomocy dla osoby prowadzącej ,,Ochrona danych --- rozwiązanie".długopisy, tablica, kreda, wydrukowane karty pracy ,,Ochrona danych --- zadanie" i pomoc dla osoby prowadzącej zajęcia ,,Ochrona danych --- rozwiązanie"praca w parach, dyskusja15Podziel uczestników i uczestniczki na grupy 3-osobowe. Każdej grupie daj materiał pomocniczy ,,Dane wrażliwe". Zwróć uwagę, że danymi wrażliwymi określa się dane, które wymagają szczególnej ochrony. Poproś grupy o wypisanie listy danych wrażliwych i sytuacji, kiedy te dane można przetwarzać.kartki, długopisy, wydrukowane materiał pomocniczy ,,Dane wrażliwe"praca w grupach10Podziel uczestników i uczestniczki na 7 grup. Każdej grupie daj kopię materiału pomocniczego ,,GIODO" i do wylosowania pasek z jednym z zadań z karty pracy ,,Zadanie". Poproś grupy o przygotowanie kalamburu przedstawiającego zadanie, które wylosowali. Poproś kolejno grupy o przedstawienie swojego kalamburu, pozostałe grupy starają się zgadnąć, które z 7 zadań GIODO jest prezentowane przez grupę. Zasady kalamburu: nie można mówić, można pokazywać gestami i ciałem, moża rysować na tablicy.tablica, kreda, wydrukowane materiał pomocniczy ,,GIODO", wydrukowana i pocięta karta pracy ,,Zadanie"praca w grupach20EwaluacjaCzy po przeprowadzeniu zajęć uczestnicy i uczestniczki:wiedzą, że istnieje i czym się zajmuje Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO)?potrafią wyjaśnić, co to są dane osobowe?wiedzą, co to są dane wrażliwe, i potrafią je wymienić?potrafią czytać tekst ustawy, wyciągając wnioski?Opcje dodatkoweĆwiczenie dodatkowe.Podziel uczestników i uczestniczki na 3 grupy. Każdej grupie daj jedną część materiału pomocniczego ,,Dane osobowe". Poproś grupy o uważne przeczytanie odpowiedzi na pytanie i przygotowanie krótkiego referatu, czy numer IP komputera, numer karty miejskiej i numer PESEL są danymi osobowymi. Poproś grupy o prezentację.Materiały
Karta pracy ,,Ochrona danych --- zadanie"
Pomoc dla osoby prowadzącej ,,Ochrona danych --- rozwiązanie"
Materiał pomocniczy ,,Dane wrażliwe"
Materiał pomocniczy ,,GIODO"
Karta pracy ,,Zadanie"
Materiał pomocniczy ,,Dane osobowe "
Zadania sprawdzające1. Z poniższej listy wybierz dane wrażliwe.pochodzenie etniczne lub rasowemiejsce pracy rodzicówpoglądy polityczneimię i nazwiskoprzekonania religijnedrzewo genealogiczneprzekonania filozoficzneinformacje o historii rodzinyprzynależność wyznaniowa, związkowa lub partyjnastan zdrowia i kod genetycznyorientacja seksualnażycie seksualnenałogiSłowniczekobowiązek informacyjnydane osobowe wrażliwedane osoboweprzetwarzanie danych osobowychadministrator danych osobowychCzytelniaUstawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz.U. 1997 nr 133 poz. 883, [PDF], [dostęp: 19.02.2013], Dostępny w Internecie: http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU19971330883&type=3.Jak bezpiecznie korzystać z Internetu --- wskazówki GIODO [online], [dostęp: 30.12.2012], Dostępny w Internecie: http://nk.pl/bezpieczenstwo/rodzice/giodo/wskazowki.Postrzeganie zagadnień związanych z ochroną danych i prywatnością przez dzieci i młodzież --- raport GIODO [online], [dostęp: 30.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.giodo.gov.pl/560/id_art/4699/j/pl.Test Czy jesteś podatny na kradzież tożsamości?, CERT Polska, [online], [dostęp: 30.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.cert.pl/news/6193.