1%
Logo akcji 1%

Czy wiesz, że możesz nam pomóc rozwijać Edukację Medialną, przekazując 1% swojego podatku? To bardzo proste - wystarczy, że w zeznaniu podatkowym podasz nasz numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych

Katalog kompetencji w formacie PDF można pobrać tu.

Przeglądaj kompetencje (rozwiń)

Poziom edukacyjny:

edukacja formalna
edukacja ustawiczna

Kategorie kompetencji:

  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)
  • (rozwiń)

Wybrane kompetencje – Gimnazjum

Prawo w komunikacji i mediach

Rodzaje, źródła i praktyka stosowania prawa w kontekście mediów

- Wie, że istnieją regulacje prawne dotyczące komunikowania się za pośrednictwem mediów; np. niektóre przepisy kodeksu karnego, kodeksu cywilnego, prawa autorskiego, prawa prasowego, prawa telekomunikacyjnego, regulacje dotyczące ochrony danych osobowych.
- Wie, że jeśli ktoś kogoś znieważy albo rozpowszechni o kimś nieprawdziwe informacje, osoba poszkodowana ma prawo domagać się przeprosin czy sprostowania. Wie też, że osoba ta może dochodzić swoich praw nawet w sądzie.
- Wie, że zwyczajowym zbiorem zasad kulturalnego zachowania w internecie jest tzw. netykieta, która zakazuje np. używania wulgaryzmów na forach internetowych czy publikowania na portalach społecznościowych zdjęć znajomych, gdy sobie tego nie życzą.

Media a prawa człowieka, obywatela i dziecka

- Potrafi wskazać przykłady różnych naruszeń wolności i praw konstytucyjnych w mediach, takich jak wolność słowa (np. sądowy zakaz publikacji artykułu na temat nieprawidłowości, których dopuścili się politycy) czy prawo do prywatności (publikacja intymnych zdjęć danej osoby w internecie wbrew jej woli).
- Wie, że wolności i prawa konstytucyjne wymagają ochrony i należy reagować na ich naruszenia; np. poinformować o nich rodziców, opiekunów lub nauczycieli.

Prawa wyłączne i monopole intelektualne

- Rozumie i umie stosować prawa osobiste autora: prawo do oznaczenia autorstwa i zachowania integralności dzieła (np. wrzucając na YouTube nagranie szkolnego przedstawienia, dopilnuje, aby na końcu umieścić planszę z nazwiskami/pseudonimami współtwórców).
- Wie, że wspólna praca nad utworem oznacza prawo do współdecydowania o nim (np. potrafi uzgodnić ze współtwórcami zakres rozpowszechniania nagrania szkolnego przedstawienia).
- Ma bardziej szczegółową wiedzę na temat licencji, w szczególności wolnych licencji (np. potrafi znaleźć i wybrać darmowe oprogramowanie, z którego może korzystać legalnie na własne potrzeby; potrafi dobrać muzykę na wolnych licencjach do szkolnego przedstawienia, którego nagranie umieści następnie na YouTube).
- Ma bardziej szczegółową wiedzę na temat różnych praw wyłącznych i umie wskazać, jakiego rodzaju prawo dotyczy danej sytuacji (np. wie, że pomimo wygaśnięcia autorskich praw majątkowych nadal nie można sobie przypisywać autorstwa dzieła).
- Wie, że prawa wyłączne są ograniczone w czasie i że istnieje domena publiczna (np. potrafi odnaleźć i stworzyć kolaż tylko z tych obrazów, które należą do domeny publicznej).

Regulacje działalności operatorskiej w mediach (prawo telekomunikacyjne, radiofonia i telewizja, prawo prasowe, świadczenie usług drogą elektroniczną)

- Umie podać przykłady wzajemnych zobowiązań wynikających z umów zawartych z dostawcami usług; np. na jaki okres zawarta jest umowa, jak ją można rozwiązać, jakie są standardy usługi.
- Wie, że usługodawcy podlegają regulacji i że w przypadku problemów można zwrócić się o pomoc do właściwego urzędu (KRRiT, UOKiK, UKE, GIODO).
- Umie opisać zadania mediów publicznych, ich misję oraz sposób finansowania; np. abonament, reklamy, datki.
- Umie opisać modele zarabiania pieniędzy przez media prywatne, np. reklamy, abonament, dostęp na żądanie, datki.
- Umie rozpoznać ukrytą reklamę i przesłanie marketingowe.
- Umie rozróżnić treści informacyjne, publicystyczne i rozrywkowe.

Prawa osób niepełnosprawnych

- Wie, że istnieją międzynarodowe instrumenty prawne dotyczące praw osób niepełnosprawnych, do których należy stosować się w Polsce (np. Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych) i potrafi je znaleźć w internecie.
- Wie, że informacja przedstawiona w sposób dostępny dla wszystkich dociera do większej liczby odbiorców, a niestosowanie ułatwień dostępności dla osób niepełnosprawnych powoduje wykluczenie części obywateli (np. osób starszych, niedowidzących czy niedosłyszących) z pełnego uczestniczenia w życiu społecznym.
- Umie rozpoznać łamanie prawa osób niepełnosprawnych do korzystania z mediów i wie, że należy na nie reagować, np. poinformować o tym rodziców, opiekunów, nauczycieli.

Ochrona danych osobowych i dóbr osobistych

- Umie podać przykłady gromadzenia i przechowywania informacji o użytkownikach; np. billingi, dane geolokalizacyjne, e-maile, wiadomości, wpisy na forach i w mediach społecznościowych.
- Umie w praktyce chronić prywatność swoją i innych (np. w podstawowym zakresie konfiguruje oprogramowanie typu firewall, zmienia ustawienia prywatności w wykorzystywanych aplikacjach).
- Wie o istnieniu obowiązków administratorów danych np. wie, że może uzyskać informację na temat swoich danych przechowywanych przez właściciela serwisu internetowego.
- Umie opisać problemy związane z ochroną danych np. gromadzenie baz danych, wycieki informacji, łączenie danych z różnych zasobów, dane wrażliwe.