Słowniczek dla najmłodszych

Zobacz też słowniczek dla młodzieży i dorosłych.

• administrator strony internetowej
  osoba, która zajmuje się techniczną sprawnością strony i zmienianiem jej zawartości. Może sam wprowadzać zupełnie nowe treści, a także edytować te dodane przez internautów. Zostaje zatrudniona do tego zajęcia przez właściciela strony.
• adres e-mail
  ciąg znaków, które służą do wskazania, gdzie należy dostarczyć daną wiadomość e-mailową. Składają się z wpisanego przy zakładaniu skrzynki tekstu, znaczka ”@” oraz adresu serwisu internetowego, na którym jest dana skrzynka, np. przykladowy@adres.pl.
• adres IP
  ciąg cyfr, który jest nadawany każdemu komputerowi podłączonemu do interetu. Służy on do jego rozpoznania przez inne komputery podłączone do internetu.
• aktor
  artysta grający rolę w przedstawieniu teatralnym, filmie lub słuchowisku radiowym
• aplikacja
  program komputerowy, dzięki któremu możemy wykonać jakieś konkretne zadanie. Przykładami aplikacji są np. programy do rysowania, do pisania, do przeglądania stron internetowych itp.
• aktualność
  cecha rzeczy aktualnych czyli obowiązujących w danej chwili, dotyczących teraźniejszości
• anonimowość
  brak możliwości rozpoznania osoby.
• audiodeskrypcja
  słowny opis obrazu, filmu lub rzeźby
• awatar
  obrazek lub zdjęcie zastępujące prawdziwe zdjęcie użytkownika
• autonomia informacyjna
  ważny aspekt prywatności, prawo do samodzielnego decydowania o ujawnianiu informacji na swój temat oraz do kontrolowania informacji dotyczących własnej osoby, którymi dysponują inni.
• bajt
  zbiór 8 bitów.
• bit
  najmniejsza ilość informacji zrozumiała dla komputera. Może przyjąć dwie wartości: 0 lub 1.
• blog
  prywatna strona internetowa, poswięcona wybranemu tematowi,która zawieraja uporządkowane chronologicznie wpisy
• Blue Box (analogicznie: Green Box)
  technika zmiany tła o w miarę jednolitym kolorze na dowolony obraz
• cenzura
  kontrola publikowanych treści, która ogranicza wolność wyrażania myśli i przekonań
• Creative Commons
  międzynarodowa organizacja wpierająca dzielenie się twórczością, współpracę i dzielenie się swoimi pomysłami przez wymyślanie nowych rozwiązań w prawie autorskim
• cyberbullying (cyberprzemoc)
  agresywne zachowanie w internecie. Jego przykładami są: wyśmiewanie innych, ciągłe zaczepianie czy wysyłanie pogróżek.
• cyfrowa opowieść
  opowieść w formie multimedialnej, przedstawiona za pomocą połączenia różnych form przekazu, np. tekstu, animacji, dźwięku, obrazu, wideo
• cyfrowy ślad
  informacje na temat aktywności konkretnych osób w sieci, magazynowane na serwerach dostawców internetu i właścicieli stron. Tworzą go m.in. zdjęcia, informacje o kupionych produktach, nicki, wpisy na blogach, ale również dane, które zostawiamy w sieci mimowolnie, np. adres IP czy informacja o systemie operacyjnym, z którego korzystamy.
• cytat
  umieszczenie fragmentu czyjegoś utworu w swoim utworze
• dane osobowe
  różne informacje dotyczące ciebie. Dzięki nim można cię odszukać lub rozpoznać pośród innych. Dane osobowe to przede wszystkim: imię i nazwisko, twój adres i telefon, adres e-mail, numer PESEL.. Dane osobowe podlegają ochronie i nie mogą być zbierane bez odpowiedniej podstawy prawnej (np. zgody osoby, której dotyczą).
• digitalizacja
  nadawanie formy cyfrowej dziełom analogowym np. zeskanowanie zdjęcia
• dokument
  tekst, który może dostarczyć informacji
• dostępność
  możliwość używania rzeczy, budynku lub strony www przez możliwie największą liczbę osób, niezależnie od ich umiejętności lub możliwości
• efekty specjalne
  obrazy tworzone komputerowo w studiu filmowym, które są dodawane do filmu
• ekran
  prostokątna powierzchnia służąca do wyświetlania treści przez komputer.
• emotikona
  połączenie znaków graficznych w tzw. buźkę, pomaga pokazać nastrój
• etyka
  namysł nad wartościami i moralnością (m. in. jej źródłami, racjonalnymi podstawami itp). Jest czym innym niż sama moralność, którą można sprowadzić do wskazań takich jak ”nie kłam”, ”nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”. Etyka poddaje te proste zasady w wątpliwość, sprawdza, czy są słuszne i uniwersalne.
• folder
  katalog plików. Można powiedzieć, że katalog to taki pojemnik na pliki o nadanej przez ciebie nazwie.
• forum
  forum dyskusyjne; służy do wymiany informacji i poglądów między osobami o podobnych zainteresowaniach na stronie www
• forma cyfrowa
  zapis w postaci zer i jedynek dokumentu, obrazu, utworu muzycznego lub filmu
• fotomontaż
  zestawienie kilku obrazów w celu uzyskania nowego zdjęcia
• gatunek medialny
  typ wypowiedzi medialnej o pewnych charakterystycznych cechach, która może być opublikowana w Internecie, prasie, radiu lub telewizji np. wywiad, wpis na blogu, słuchowisko radiowe lub reportaż telewizyjny
• geolokalizacja
  określenie fizycznego położenia geograficznego osoby i urządzenia telekomunikacyjnego za pomocą systemu GPS lub adresu IP.
• inspiracja
  natchnienie, zapał twórczy
• instalacja
  wgrywanie nowego programu do twojego komputera, tak aby mógł zacząć działać.
• internet
  sieć połączeń między komputerami, która pozwala na przesyłanie pomiędzy nimi różnych informacji.
• kable
  długie, miedziane sznurki otoczone plastikiem, przez które płynie prąd.
• kadr
  obraz widoczny w wizjerze lub na wyświetlaczu apartu bądź kamery cyfrowej, przeznaczony do zarejestrowania
• kadrowanie
  wybór obrazu, który będzie filmowany bądź fotografowany
• karta płatnicza
  specjalny plastikowy prostokącik, na którym zapisana jest magnetyczna informacja, dająca dostęp do konta bankowego jej właściciela. Dzięki niej można łatwo dokonywać opłat pieniędzmi trzymanymi w banku. Jest oznaczona specjalnymi numerami.
• kod binarny
  dwójkowy system liczbowy, przy jego zastosowaniu, do zapisu liczb potrzebne są tylko dwie cyfry: 0 i 1
• kompilacja
  połączenie różnych fragmentów
• komunikacja
  przekazywanie i odbieranie informacji pomiędzy ludźmi lub urządzeniami
• kompozycja
  zestawienie elementów tworzące całość, możemy mówić o kompozycji utworu literackiego, plastycznego, lub o kompozycji kwiatowej.
• komputerowa obróbka zdjęć
  zmiana wyglądu zdjęcia w programie graficznym
• konstruktywna krytyka
  przedstawienie swojej opinii w sposób, który nie urazi drugiej osoby, oraz podanie pomysłu na rozwiązanie problemu
• komunikacja
  przekazywanie i odbieranie informacji, porozumiewanie się
• koszyk online
  funkcja sklepu internetowego, umożliwiająca zaznaczenie towarów, które chcemy kupić. Ułatwia zakupy, bo dzięki niej można zapłacić za wszystkie rzeczy jednocześnie, a także otrzymać tylko jedną przesyłkę z nimi wszystkimi.
• kultura
  ogół ludzkich wytworów materialnych i niematerialnych takich jak: sztuka, nauka czy religia
• laptop
  komputer, który może być przenoszony z miejsca na miejsce. Składa się z odchylanego ekranu i grubszej części, na której znajduje się klawiatura. Pod nią znajduje się wiele różnych sprzętów, dzięki którym komputer może działać.
• manipulacja
  naginanie lub przeinaczanie faktów w celu udowodnienia swoich racji lub wpływania na cudze poglądy i zachowania
• media nowe
  nowe środki przekazu. Są interaktywne, każdy może być nadawcą i odbiorcą, działają dzięki internetowi
• media tradycyjne
  prasa drukowana, radio, telewizja
• media społecznościowe
  różnorodne narzędzia umożliwiające użytkownikom internetu kontaktowanie się ze sobą, np. fora, czaty, blogi, portale społecznościowe, społeczności gier sieciowych i wiele innych.
• moderator
  osoba oceniająca komentarze i posty na forum dyskusyjnym, rozstrzyga spory i zapobiega kłótniom, jej działanie to moderacja
• montażysta
  osoba, która odpwiada za montaż filmowy
• montaż filmowy
  metoda łączenia ujęć, czyli zdjęć filmowych w jedną spójną całość
• multimedia, utwór multimedialny
  połączenie różnych sposobów przekazywania informacji lub różnych środków artystycznych - dźwięku, obrazu, flmu, tekstu.
• neon
  konstrukcja ze szklanych rurek wypełnianych gazem szlachetnym, który zaczyna świecić pod wpływem promieniowania UV. Zależnie od rodzaju gazu i użytych dodatków uzyskuje się dowolnie wybrany kolor światła.
• netykieta
  zbiór zasad kulturalnego zachowania w internecie
• nick
  nazwa użytkownika, pseudonim zastępujący prawdziwe imię i nazwisko
• normy
  zasady właściwego postępowania.
• numer PESEL
  specjalny numer, nadawany przez urząd każdemu nowonarodzonemu człowiekowi. Składa się z jedenastu cyfr, z czego pierwsze osiem to data jego urodzin. PESEL jest używany przy różnych okazjach, kiedy konieczne jest potwierdzenie, że ty, to na pewno ty. Imię i nazwisko często nie wystarczy, ponieważ zdarza się, że kilka osób w Polsce nazywa się tak samo.
• obiekt (fotografowany)
  osoba lub przedmiot, który będzie fotografowany
• obiektywizm
  przedstawianie faktów i rzeczy niezależnie od swojej opinii, bez oceniania
• ochrona wizerunku
  wizerunek każdej osoby (czyli jej podobizna utrwalona na przykład na zdjęciu bądź filmie) podlega ochronie. Oznacza to, że nie może on być rozpowszechniany bez zgody danej osoby. Są jednak wyjątki. Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody jest możliwe na przykład w przypadku: (1) osób powszechnie znanych, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, (2) osób stanowiących jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, (3) osób, które otrzymały zapłatę za pozowanie, chyba że wyraźnie zastrzegły inaczej, (4) osób ściganych listem gończym.
• operator kamery
  osoba, która odpowiada za obraz w filmie i obsługuje kamery na planie filmowym
• organizacja informacji
  zauważenie i wybór najważniejszych informacji na wybrany wcześniej temat
• perswazja
  przekonywanie, namawianie do czegoś
• plagiat
  skopiowanie utworu (lub jego części) innego autora i przedstawienie pod własnym nazwiskiem
• plakat
  graficzne przedstawienie informacji lub reklamy na dużym arkuszu papieru
• plik
  na przykład tekst, obrazek, film czy zdjęcie zapisane na komputerze.
• poczta elektroniczna (e-mail)
  specjalna usługa w internecie, która umożliwia przesyłanie elektronicznych listów.
• portal społecznościowy
  strona, która działa dzięki zgromadzonej wokół niej społeczności, czyli grupy ludzi
• post
  wiadomość, komentarz, informacja lub głos w dyskusji na forum lub portalu społecznościowym
• potrzeba informacyjna
  informacje wymagane przez danego użytkownika, niezbędne do zrealizowania jego celu i odpowiadające okolicznościom jego działań; potrzeba informacyjna prowadzi do rozpoczęcia wyszukiwania informacji
• prywatność
  możliwość utrzymania informacji i danych o sobie w tajemnicy
• prawa autorskie
  ogół praw, które przysługują twórcom, m.in. prawo do oznaczenia utworu własnym nazwiskiem lub pseudonimem, decydowania o jego publikacji oraz zarabiania na nim pieniędzy
• prawa człowieka
  prawa przysługujące wszystkim ludziom na świecie od chwili urodzenia, np. prawo do życia, prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania czy zakaz tortur
• prawo
  zbiór zasad, które są przyjęte przez rząd w danym kraju i którym muszą się podporządkować jego mieszkańcy. Na jego straży stoją policja i sądy.
• prawo do informacji
  moźliwość wymiany informacji z innymi oraz dostępu do wiedzy
• prawo do uczestnictwa w kulturze
  możliwość chodzenia do kina, teatru, opery, filharmonii, czytania ksiazek, słuchania muzyki, oglądania filmów itp.
• prawo do wolności słowa
  możliwość wyrażania swojej opinii na dany temat
• producent
  osoba, która odpowiada za sfinansowanie, produkcję i sprzedaż filmu
• profilowanie
  oparty na określonych algorytmach mechanizm, który służy kategoryzowaniu ludzi według ich cech, zachowań, preferencji. Jest stosowany m.in. w marketingu internetowym w celu prezentowania reklam dopasowanych jak najściślej do potrzeb określonych użytkowniczek i użytkowników sieci, w branży bankowej i ubezpieczeniowej w celu oceny klienta, a także przez państwo w celu zwiększenia bezpieczeństwa (np. No Fly List w USA).
• przekaz medialny
  treści przekazywane przez media
• przelew bankowy
  zlecenie przekazania podanej kwoty pieniędzy z twojego konta bankowego na inne, wskazane konto. Obecnie bardzo wiele przelewów robi się przez internet, w specjalnych serwisach bankowych.
• przetwarzanie danych osobowych
  wykonywanie jakichkolwiek operacji na danych osobowych, takich jak np. zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, zwłaszcza gdy odbywa się w systemach informatycznych.
• regulamin
  zbiór zasad, których należy przestrzegać w pewnej sytuacji. Zawiera prawa i obowiązki jej uczestników. Może dotyczyć zachowania w jakimś miejscu, np. na basenie lub ściance wspinaczkowej. Regulaminy mogą też określać, jak korzystać z danej rzeczy lub usługi, np. sklepu internetowego czy portalu społecznościowego.
• reklama
  zachęta do kupienia jakiegoś towaru, przedstawiająca tylko jego dobre strony. Może mieć różne formy: tekstu, filmiku (tzw. spotu reklamowego), obrazka z napisem, plakatu itd. Reklamy spotykamy w telewizji, internecie, gazetach, na ulicach (np. w formie wielkich plakatów na ścianach budynków, nazywanych billboardami). Czyli wszędzie, gdzie tylko można dotrzeć do klientów.
• reklamodawca
  ten, kto zamieszcza reklamę w mediach
• retusz
  poprawianie wyglądu zdjęcia
• reżyser
  osoba odpowiedzialna za koncepcję i realizację filmu, przedstawienia lub słuchowiska radiowego
• scenarzysta
  autor scenariusza
• scenariusz
  zapis wydarzeń, sytuacji i dialogów, który jest podstawą do realizacji filmu, przedstawienia teatralnego lub słuchowiska radiowego
• scenograf
  autor scenografii
• scenografia
  dekoracja wykorzystywana w filmie lub przedstawieniu teatralnym
• skaner
  urządzenie umożliwiające przetworzenie odczytywanego przez nie obrazu (zwykle rysunku, tekstu, zdjęcia itp.) na postać cyfrową i wprowadzenie go do pamięci komputera.
• sklep internetowy
  strona internetowa, na której znajdują się towary, umożliwiająca ich zakup.
• słowa kluczowe
  najważniejsze słowa, które odnoszą się do tematu
• spam
  wysyłane automatycznie listy, których wcale nie chcemy dostać. Zwykle zawierają reklamy lub mają cię nakłonić do jakiś działań.
• strategia informacyjna
  uporządkowane działania, których celem jest znalezienie informacji
• subiektywizm
  przedstawianie faktów i rzeczy w oparciu o swoją opinię i ocenę
• szum informacyjny
  zjawisko ”nadmiaru informacji”, które utrudnia wybór informacji istotnych i ważnych
• sygnaturka
  podpis ”przyklejony” na stałe do postów użytkownika
• technologia analogowa
  technologia wykorzystująca techniki inne niż cyfrowe i systemy informatyczne np. zdjęcie jest wynikiem zapisu obrazu na kliszy przez światło
• technologia cyfrowa
  technologia wykorzystująca technikę cyfrową i systemy informatyczne, która umożliwia zapis muzyki, obrazu lub filmu w formie pliku
• twórca
  autor utworów, czyli osoba, która wymyśliła i stworzyła tekst, rysunek itp.
• umowa
  porozumienie i zgoda na wspólne wykonanie jakiejś czynności lub rzeczy
• utwór
  zdjęcia, filmy, wiersze, rysunki, piosenki, itp.
• uzależnienie od Internetu
  silna potrzeba spedzania czasu w internecie, przeszkadzająca w wykonywaniu innych czynności
• wartość
  coś, co jest cenne i dobre
• wiarygodność
  cecha tego, co wiarygodne, czyli rzetelne i godne zaufania
• wirus
  nieporządany program, który szkodzi twojemu komputerowi lub działa na twoją niekorzyść. Może być wykorzystywany do przestępstw, np. żeby wyłudzać pieniądze.
• wizerunek
  sposób, w jaki ktoś postrzega sam siebie lub jak widzą go inne osoby
• wolność słowa
  prawo do wyrażania swojej opinii
• wydawca
  osoba bądź instytucja, za której pieniądze przygotowywane i opracowywane są przekazy medialne
• wyszukiwarka
  program komputerowy służący do wyszukiwania informacji
• załącznik
  plik, który przesyłasz wraz z listem. Zwykle można go znaleźć zaraz pod treścią otrzymanego listu. Może być nim np. obrazek, zdjęcie albo osobno zapisany tekst.
• zoom
  powiększenie, zbliżenie obiektu, który ma być fotografowany lub filmowany
• źródło informacji
  każdy przedmiot z którego czerpie się wiadomości na interesujący nas temat
• źródło osobowe
  osoba, która udziela wiadomości na jakiś temat