1%
Logo akcji 1%

Czy wiesz, że możesz nam pomóc rozwijać Edukację Medialną, przekazując 1% swojego podatku? To bardzo proste - wystarczy, że w zeznaniu podatkowym podasz nasz numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

Słowniczek dla najmłodszych

    Zobacz też słowniczek dla młodzieży i dorosłych.

    • administrator strony internetowej
      osoba, która zajmuje się techniczną sprawnością strony i zmienianiem jej zawartości. Może sam wprowadzać zupełnie nowe treści, a także edytować te dodane przez internautów. Zostaje zatrudniona do tego zajęcia przez właściciela strony.
    • adres e-mail
      ciąg znaków, które służą do wskazania, gdzie należy dostarczyć daną wiadomość e-mailową. Składają się z wpisanego przy zakładaniu skrzynki tekstu, znaczka ”@” oraz adresu serwisu internetowego, na którym jest dana skrzynka, np. przykladowy@adres.pl.
    • adres IP
      ciąg cyfr, który jest nadawany każdemu komputerowi podłączonemu do interetu. Służy on do jego rozpoznania przez inne komputery podłączone do internetu.
    • aktor
      artysta grający rolę w przedstawieniu teatralnym, filmie lub słuchowisku radiowym
    • aplikacja
      program komputerowy, dzięki któremu możemy wykonać jakieś konkretne zadanie. Przykładami aplikacji są np. programy do rysowania, do pisania, do przeglądania stron internetowych itp.
    • aktualność
      cecha rzeczy aktualnych czyli obowiązujących w danej chwili, dotyczących teraźniejszości
    • anonimowość
      brak możliwości rozpoznania osoby.
    • audiodeskrypcja
      słowny opis obrazu, filmu lub rzeźby
    • awatar
      obrazek lub zdjęcie zastępujące prawdziwe zdjęcie użytkownika
    • autonomia informacyjna
      ważny aspekt prywatności, prawo do samodzielnego decydowania o ujawnianiu informacji na swój temat oraz do kontrolowania informacji dotyczących własnej osoby, którymi dysponują inni.
    • bajt
      zbiór 8 bitów.
    • bit
      najmniejsza ilość informacji zrozumiała dla komputera. Może przyjąć dwie wartości: 0 lub 1.
    • blog
      prywatna strona internetowa, poswięcona wybranemu tematowi,która zawieraja uporządkowane chronologicznie wpisy
    • Blue Box (analogicznie: Green Box)
      technika zmiany tła o w miarę jednolitym kolorze na dowolony obraz
    • cenzura
      kontrola publikowanych treści, która ogranicza wolność wyrażania myśli i przekonań
    • Creative Commons
      międzynarodowa organizacja wpierająca dzielenie się twórczością, współpracę i dzielenie się swoimi pomysłami przez wymyślanie nowych rozwiązań w prawie autorskim
    • cyberbullying (cyberprzemoc)
      agresywne zachowanie w internecie. Jego przykładami są: wyśmiewanie innych, ciągłe zaczepianie czy wysyłanie pogróżek.
    • cyfrowa opowieść
      opowieść w formie multimedialnej, przedstawiona za pomocą połączenia różnych form przekazu, np. tekstu, animacji, dźwięku, obrazu, wideo
    • cyfrowy ślad
      informacje na temat aktywności konkretnych osób w sieci, magazynowane na serwerach dostawców internetu i właścicieli stron. Tworzą go m.in. zdjęcia, informacje o kupionych produktach, nicki, wpisy na blogach, ale również dane, które zostawiamy w sieci mimowolnie, np. adres IP czy informacja o systemie operacyjnym, z którego korzystamy.
    • cytat
      umieszczenie fragmentu czyjegoś utworu w swoim utworze
    • dane osobowe
      różne informacje dotyczące ciebie. Dzięki nim można cię odszukać lub rozpoznać pośród innych. Dane osobowe to przede wszystkim: imię i nazwisko, twój adres i telefon, adres e-mail, numer PESEL.. Dane osobowe podlegają ochronie i nie mogą być zbierane bez odpowiedniej podstawy prawnej (np. zgody osoby, której dotyczą).
    • digitalizacja
      nadawanie formy cyfrowej dziełom analogowym np. zeskanowanie zdjęcia
    • dokument
      tekst, który może dostarczyć informacji
    • dostępność
      możliwość używania rzeczy, budynku lub strony www przez możliwie największą liczbę osób, niezależnie od ich umiejętności lub możliwości
    • efekty specjalne
      obrazy tworzone komputerowo w studiu filmowym, które są dodawane do filmu
    • ekran
      prostokątna powierzchnia służąca do wyświetlania treści przez komputer.
    • emotikona
      połączenie znaków graficznych w tzw. buźkę, pomaga pokazać nastrój
    • etyka
      namysł nad wartościami i moralnością (m. in. jej źródłami, racjonalnymi podstawami itp). Jest czym innym niż sama moralność, którą można sprowadzić do wskazań takich jak ”nie kłam”, ”nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”. Etyka poddaje te proste zasady w wątpliwość, sprawdza, czy są słuszne i uniwersalne.
    • folder
      katalog plików. Można powiedzieć, że katalog to taki pojemnik na pliki o nadanej przez ciebie nazwie.
    • forum
      forum dyskusyjne; służy do wymiany informacji i poglądów między osobami o podobnych zainteresowaniach na stronie www
    • forma cyfrowa
      zapis w postaci zer i jedynek dokumentu, obrazu, utworu muzycznego lub filmu
    • fotomontaż
      zestawienie kilku obrazów w celu uzyskania nowego zdjęcia
    • gatunek medialny
      typ wypowiedzi medialnej o pewnych charakterystycznych cechach, która może być opublikowana w Internecie, prasie, radiu lub telewizji np. wywiad, wpis na blogu, słuchowisko radiowe lub reportaż telewizyjny
    • geolokalizacja
      określenie fizycznego położenia geograficznego osoby i urządzenia telekomunikacyjnego za pomocą systemu GPS lub adresu IP.
    • inspiracja
      natchnienie, zapał twórczy
    • instalacja
      wgrywanie nowego programu do twojego komputera, tak aby mógł zacząć działać.
    • internet
      sieć połączeń między komputerami, która pozwala na przesyłanie pomiędzy nimi różnych informacji.
    • kable
      długie, miedziane sznurki otoczone plastikiem, przez które płynie prąd.
    • kadr
      obraz widoczny w wizjerze lub na wyświetlaczu apartu bądź kamery cyfrowej, przeznaczony do zarejestrowania
    • kadrowanie
      wybór obrazu, który będzie filmowany bądź fotografowany
    • karta płatnicza
      specjalny plastikowy prostokącik, na którym zapisana jest magnetyczna informacja, dająca dostęp do konta bankowego jej właściciela. Dzięki niej można łatwo dokonywać opłat pieniędzmi trzymanymi w banku. Jest oznaczona specjalnymi numerami.
    • kod binarny
      dwójkowy system liczbowy, przy jego zastosowaniu, do zapisu liczb potrzebne są tylko dwie cyfry: 0 i 1
    • kompilacja
      połączenie różnych fragmentów
    • komunikacja
      przekazywanie i odbieranie informacji pomiędzy ludźmi lub urządzeniami
    • kompozycja
      zestawienie elementów tworzące całość, możemy mówić o kompozycji utworu literackiego, plastycznego, lub o kompozycji kwiatowej.
    • komputerowa obróbka zdjęć
      zmiana wyglądu zdjęcia w programie graficznym
    • konstruktywna krytyka
      przedstawienie swojej opinii w sposób, który nie urazi drugiej osoby, oraz podanie pomysłu na rozwiązanie problemu
    • komunikacja
      przekazywanie i odbieranie informacji, porozumiewanie się
    • koszyk online
      funkcja sklepu internetowego, umożliwiająca zaznaczenie towarów, które chcemy kupić. Ułatwia zakupy, bo dzięki niej można zapłacić za wszystkie rzeczy jednocześnie, a także otrzymać tylko jedną przesyłkę z nimi wszystkimi.
    • kultura
      ogół ludzkich wytworów materialnych i niematerialnych takich jak: sztuka, nauka czy religia
    • laptop
      komputer, który może być przenoszony z miejsca na miejsce. Składa się z odchylanego ekranu i grubszej części, na której znajduje się klawiatura. Pod nią znajduje się wiele różnych sprzętów, dzięki którym komputer może działać.
    • manipulacja
      naginanie lub przeinaczanie faktów w celu udowodnienia swoich racji lub wpływania na cudze poglądy i zachowania
    • media nowe
      nowe środki przekazu. Są interaktywne, każdy może być nadawcą i odbiorcą, działają dzięki internetowi
    • media tradycyjne
      prasa drukowana, radio, telewizja
    • media społecznościowe
      różnorodne narzędzia umożliwiające użytkownikom internetu kontaktowanie się ze sobą, np. fora, czaty, blogi, portale społecznościowe, społeczności gier sieciowych i wiele innych.
    • moderator
      osoba oceniająca komentarze i posty na forum dyskusyjnym, rozstrzyga spory i zapobiega kłótniom, jej działanie to moderacja
    • montażysta
      osoba, która odpwiada za montaż filmowy
    • montaż filmowy
      metoda łączenia ujęć, czyli zdjęć filmowych w jedną spójną całość
    • multimedia, utwór multimedialny
      połączenie różnych sposobów przekazywania informacji lub różnych środków artystycznych - dźwięku, obrazu, flmu, tekstu.
    • neon
      konstrukcja ze szklanych rurek wypełnianych gazem szlachetnym, który zaczyna świecić pod wpływem promieniowania UV. Zależnie od rodzaju gazu i użytych dodatków uzyskuje się dowolnie wybrany kolor światła.
    • netykieta
      zbiór zasad kulturalnego zachowania w internecie
    • nick
      nazwa użytkownika, pseudonim zastępujący prawdziwe imię i nazwisko
    • normy
      zasady właściwego postępowania.
    • numer PESEL
      specjalny numer, nadawany przez urząd każdemu nowonarodzonemu człowiekowi. Składa się z jedenastu cyfr, z czego pierwsze osiem to data jego urodzin. PESEL jest używany przy różnych okazjach, kiedy konieczne jest potwierdzenie, że ty, to na pewno ty. Imię i nazwisko często nie wystarczy, ponieważ zdarza się, że kilka osób w Polsce nazywa się tak samo.
    • obiekt (fotografowany)
      osoba lub przedmiot, który będzie fotografowany
    • obiektywizm
      przedstawianie faktów i rzeczy niezależnie od swojej opinii, bez oceniania
    • ochrona wizerunku
      wizerunek każdej osoby (czyli jej podobizna utrwalona na przykład na zdjęciu bądź filmie) podlega ochronie. Oznacza to, że nie może on być rozpowszechniany bez zgody danej osoby. Są jednak wyjątki. Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody jest możliwe na przykład w przypadku: (1) osób powszechnie znanych, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, (2) osób stanowiących jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, (3) osób, które otrzymały zapłatę za pozowanie, chyba że wyraźnie zastrzegły inaczej, (4) osób ściganych listem gończym.
    • operator kamery
      osoba, która odpowiada za obraz w filmie i obsługuje kamery na planie filmowym
    • organizacja informacji
      zauważenie i wybór najważniejszych informacji na wybrany wcześniej temat
    • perswazja
      przekonywanie, namawianie do czegoś
    • plagiat
      skopiowanie utworu (lub jego części) innego autora i przedstawienie pod własnym nazwiskiem
    • plakat
      graficzne przedstawienie informacji lub reklamy na dużym arkuszu papieru
    • plik
      na przykład tekst, obrazek, film czy zdjęcie zapisane na komputerze.
    • poczta elektroniczna (e-mail)
      specjalna usługa w internecie, która umożliwia przesyłanie elektronicznych listów.
    • portal społecznościowy
      strona, która działa dzięki zgromadzonej wokół niej społeczności, czyli grupy ludzi
    • post
      wiadomość, komentarz, informacja lub głos w dyskusji na forum lub portalu społecznościowym
    • potrzeba informacyjna
      informacje wymagane przez danego użytkownika, niezbędne do zrealizowania jego celu i odpowiadające okolicznościom jego działań; potrzeba informacyjna prowadzi do rozpoczęcia wyszukiwania informacji
    • prywatność
      możliwość utrzymania informacji i danych o sobie w tajemnicy
    • prawa autorskie
      ogół praw, które przysługują twórcom, m.in. prawo do oznaczenia utworu własnym nazwiskiem lub pseudonimem, decydowania o jego publikacji oraz zarabiania na nim pieniędzy
    • prawa człowieka
      prawa przysługujące wszystkim ludziom na świecie od chwili urodzenia, np. prawo do życia, prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania czy zakaz tortur
    • prawo
      zbiór zasad, które są przyjęte przez rząd w danym kraju i którym muszą się podporządkować jego mieszkańcy. Na jego straży stoją policja i sądy.
    • prawo do informacji
      moźliwość wymiany informacji z innymi oraz dostępu do wiedzy
    • prawo do uczestnictwa w kulturze
      możliwość chodzenia do kina, teatru, opery, filharmonii, czytania ksiazek, słuchania muzyki, oglądania filmów itp.
    • prawo do wolności słowa
      możliwość wyrażania swojej opinii na dany temat
    • producent
      osoba, która odpowiada za sfinansowanie, produkcję i sprzedaż filmu
    • profilowanie
      oparty na określonych algorytmach mechanizm, który służy kategoryzowaniu ludzi według ich cech, zachowań, preferencji. Jest stosowany m.in. w marketingu internetowym w celu prezentowania reklam dopasowanych jak najściślej do potrzeb określonych użytkowniczek i użytkowników sieci, w branży bankowej i ubezpieczeniowej w celu oceny klienta, a także przez państwo w celu zwiększenia bezpieczeństwa (np. No Fly List w USA).
    • przekaz medialny
      treści przekazywane przez media
    • przelew bankowy
      zlecenie przekazania podanej kwoty pieniędzy z twojego konta bankowego na inne, wskazane konto. Obecnie bardzo wiele przelewów robi się przez internet, w specjalnych serwisach bankowych.
    • przetwarzanie danych osobowych
      wykonywanie jakichkolwiek operacji na danych osobowych, takich jak np. zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, zwłaszcza gdy odbywa się w systemach informatycznych.
    • regulamin
      zbiór zasad, których należy przestrzegać w pewnej sytuacji. Zawiera prawa i obowiązki jej uczestników. Może dotyczyć zachowania w jakimś miejscu, np. na basenie lub ściance wspinaczkowej. Regulaminy mogą też określać, jak korzystać z danej rzeczy lub usługi, np. sklepu internetowego czy portalu społecznościowego.
    • reklama
      zachęta do kupienia jakiegoś towaru, przedstawiająca tylko jego dobre strony. Może mieć różne formy: tekstu, filmiku (tzw. spotu reklamowego), obrazka z napisem, plakatu itd. Reklamy spotykamy w telewizji, internecie, gazetach, na ulicach (np. w formie wielkich plakatów na ścianach budynków, nazywanych billboardami). Czyli wszędzie, gdzie tylko można dotrzeć do klientów.
    • reklamodawca
      ten, kto zamieszcza reklamę w mediach
    • retusz
      poprawianie wyglądu zdjęcia
    • reżyser
      osoba odpowiedzialna za koncepcję i realizację filmu, przedstawienia lub słuchowiska radiowego
    • scenarzysta
      autor scenariusza
    • scenariusz
      zapis wydarzeń, sytuacji i dialogów, który jest podstawą do realizacji filmu, przedstawienia teatralnego lub słuchowiska radiowego
    • scenograf
      autor scenografii
    • scenografia
      dekoracja wykorzystywana w filmie lub przedstawieniu teatralnym
    • skaner
      urządzenie umożliwiające przetworzenie odczytywanego przez nie obrazu (zwykle rysunku, tekstu, zdjęcia itp.) na postać cyfrową i wprowadzenie go do pamięci komputera.
    • sklep internetowy
      strona internetowa, na której znajdują się towary, umożliwiająca ich zakup.
    • słowa kluczowe
      najważniejsze słowa, które odnoszą się do tematu
    • spam
      wysyłane automatycznie listy, których wcale nie chcemy dostać. Zwykle zawierają reklamy lub mają cię nakłonić do jakiś działań.
    • strategia informacyjna
      uporządkowane działania, których celem jest znalezienie informacji
    • subiektywizm
      przedstawianie faktów i rzeczy w oparciu o swoją opinię i ocenę
    • szum informacyjny
      zjawisko ”nadmiaru informacji”, które utrudnia wybór informacji istotnych i ważnych
    • sygnaturka
      podpis ”przyklejony” na stałe do postów użytkownika
    • technologia analogowa
      technologia wykorzystująca techniki inne niż cyfrowe i systemy informatyczne np. zdjęcie jest wynikiem zapisu obrazu na kliszy przez światło
    • technologia cyfrowa
      technologia wykorzystująca technikę cyfrową i systemy informatyczne, która umożliwia zapis muzyki, obrazu lub filmu w formie pliku
    • twórca
      autor utworów, czyli osoba, która wymyśliła i stworzyła tekst, rysunek itp.
    • umowa
      porozumienie i zgoda na wspólne wykonanie jakiejś czynności lub rzeczy
    • utwór
      zdjęcia, filmy, wiersze, rysunki, piosenki, itp.
    • uzależnienie od Internetu
      silna potrzeba spedzania czasu w internecie, przeszkadzająca w wykonywaniu innych czynności
    • wartość
      coś, co jest cenne i dobre
    • wiarygodność
      cecha tego, co wiarygodne, czyli rzetelne i godne zaufania
    • wirus
      nieporządany program, który szkodzi twojemu komputerowi lub działa na twoją niekorzyść. Może być wykorzystywany do przestępstw, np. żeby wyłudzać pieniądze.
    • wizerunek
      sposób, w jaki ktoś postrzega sam siebie lub jak widzą go inne osoby
    • wolność słowa
      prawo do wyrażania swojej opinii
    • wydawca
      osoba bądź instytucja, za której pieniądze przygotowywane i opracowywane są przekazy medialne
    • wyszukiwarka
      program komputerowy służący do wyszukiwania informacji
    • załącznik
      plik, który przesyłasz wraz z listem. Zwykle można go znaleźć zaraz pod treścią otrzymanego listu. Może być nim np. obrazek, zdjęcie albo osobno zapisany tekst.
    • zoom
      powiększenie, zbliżenie obiektu, który ma być fotografowany lub filmowany
    • źródło informacji
      każdy przedmiot z którego czerpie się wiadomości na interesujący nas temat
    • źródło osobowe
      osoba, która udziela wiadomości na jakiś temat
    wróć na górę