Rozdaj uczestniczkom i uczestnikom do przeczytania tekst z materiału pomocniczego „Kultura darów” (ODT, DOC). Poproś, żeby w grupach 4-osobowych wypisali, jak obdarowywanie się, dzielenie się odbywa się w internecie. W jaki sposób termin początkowo używany do opisu kultur pierwotnych znajduje zastosowanie w społeczeństwie informacyjnym? Zacznij rozmowę. Czym dzielimy się w internecie? Poproś uczestniczki i uczestników o podawanie przykładów. Pojawiające się odpowiedzi zapisuj na tablicy.
45m
Bez Internetu
Ta lekcja jest częścią tematu Ekonomiczne aspekty działania mediów na poziomie gimnazjum.
Lekcja: Uwaga i jej wartość
wróć do spisu treściWiedza w pigułce ?
Zastanów się, ile informacji dociera do ciebie każdego dnia. Lekcje z kilku przedmiotów, plotki z koleżankami na przerwach, książki, filmy, audycje w telewizji lub radiu, reklamy na ulicach i linki od znajomych na portalach społecznościowych — „przetwarzamy” mnóstwo danych. Nieograniczony dostęp do wiedzy jest zjawiskiem pozytywnym. Wiązać się może też jednak z przesytem informacjami oraz niebezpieczeństwem manipulacji. Jak to działa?
Komunikaty, jakie napływają do nas, pochodzą z bardzo różnych źródeł i dotyczą rozmaitych rzeczy i tematów. W jednej chwili dowiadujesz się o rezultacie wyborów gdzieś na świecie, wyniku meczu koszykówki lub premierze filmu na ważnym festiwalu, esemesujesz i przygotowujesz referat. Jesteśmy w stanie jednak przyjąć tylko określoną ilość informacji. Ponadto im więcej informacji, tym mniej czasu na dokładne zapoznanie się z nimi. Nie jesteś w stanie zapamiętać wszystkich informacji, które do ciebie trafiają. Inaczej kojarzysz i oceniasz różne fakty — nie wszystkie popularne wiadomości, z którymi się stykasz, są ci potrzebne.
W związku z tym nasza uwaga (czyli czas i energia poświęcone danej informacji) jest bardzo cenna. W internecie to właśnie uwaga użytkowników jest czymś, co można kupować i sprzedawać. Jednocześnie uwaga jest walutą, którą płaci się w sieci. W ten sposób działają reklamy w internecie. To, ile strona jest warta, zależy od liczby przeglądających ją osób. Posiadacz strony sprzedaje więc dostęp do użytkowników. Podobnie działają wyszukiwarki internetowe — można płacić za pozycjonowanie stron jak najwyżej w wynikach wyszukiwania. Im dalej znajduje się informacja, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że użytkownik do niej dotrze.
Internet zmienił sposób dostępu do informacji. Wiadomości na portalach i prywatnych blogach są aktualizowane 24 godziny na dobę. Można zapoznać się z faktami na bieżąco, a nie np. czekać na wydanie dziennika następnego dnia. Dzięki internetowi właściwie każdy jest nadawcą, a więc dzieli się informacjami z innymi. Kiedy np. opisujesz jakieś wydarzenie i wrzucasz notkę na bloga, dajesz w ten sposób innym możliwość zapoznania się z czymś interesującym. Ktoś przekazuje tę informację, ktoś inny z niej korzysta i tworzy na jej podstawie coś nowego. W ten sposób działa kultura darów — „prezent” staje się cześcią większej całości.
wróć do spisu treściPomysł na lekcję ?
Obdarowywać się można prezentami, ale nie tylko. W internecie zamiast podarunków przekazywać sobie można najnowsze wieści, informacje o wydarzeniach, zabawne obrazki. Sieć umożliwiła dzielenie się na wielką skalę. Zwiększająca się ilość informacji wpływa na naszą zdolność koncentracji. Czy obecność w internecie może być inwestycją? Czy uwagą można płacić, nagradzać?
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
- potrafią podać przykłady ekonomii daru w mediach cyfrowych;
- potafią wyjaśnić zależność między rosnącą ilością informacji a malejącą uwagą;
- wiedzą, w jaki sposób możemy płacić swoją uwagą;
- rozumieją, że poświecając swoją uwagę określonym portalom, przyczyniają się do ich popularności.
Przebieg zajęć
1.
2.
Napisz na środku tablicy zdanie: „Im więcej informacji, tym mniej koncentracji”. Zaznacz, że jest to zdanie noblisty Herberta Simona. Podziel uczestniczki i uczestników na 4-osobowe grupy. Powiedz, że będziecie analizować to zdanie, biorąc pod uwagę internet. Podejdź do tablicy, poprowadź linię dzielącą tablicę na dwie części w połowie napisanego zdania. Poproś o wypisanie przykładów zjawisk, sytuacji, mechanizmów, narzędzi odnoszących się do najpierw oddzielnie do lewej i prawej części zdania, potem do całości.
Pytania pomocnicze dla grup:
- Na jakie źródła informacji natykacie się w internecie?
- Jakie zjawiska wymusza w internecie nadmiar informacji?
- W jaki sposób twórcy stron walczą o uwagę wśród odbiorców?
- Jak portale społecznościowe zmieniły ilość i rodzaj informacji dostępnych w internecie?
Poproś grupy o krótkie prezentacje.
3.
Gra „Nasza obecność w sieci jako inwestycja”. Rozdaj uczestniczkom i uczestnikom wydrukowane kupony z karty „Uwaga”. Każda osoba powinna mieć 6 kuponów uwagi. Wydrukowane karty „Portale” umieść w widocznym i dostępnym miejscu.
Wprowadzenie:
Jako użytkowniczki i użytkownicy internetu poświęcamy swoją uwagę różnym stronom. Gra ma 3 tury. W każdej turze będziecie inwestować swoje kupony uwagi w dowolne portale. Można wykorzystać od razu wszystkie kupony albo zachować część na następne tury.
- 1 tura: Użytkownicy internetu inwestują kupony uwagi. Portal, który ma najmniej kuponów odłóż na bok.
- 2 tura: Użytkownicy internetu inwestują kupony uwagi. Portal, który ma najmniej kuponów uwagi odpada na jedną turę, zamiast niego do gry wraca portal, który odpadł w 1 turze.
- 3 tura: Użytkownicy internetu inwestują kupony uwagi.
Pytania do dyskusji po grze:
- Jeden portal z najmniejszą ilością kuponów uwagi odpadał na turę w grze. Jak to się dzieje w internecie? Porozmawiajcie o przykładach.
- Co decyduje o popularności portali?
- Jakie są konsekwencje tego, na co poświęcacie swoją uwagę w internecie?
- W jaki sposób można się starać o uwagę użytkowników internetu?
- Jak można płacić swoją uwagą?
Gracze: użytkownicy internetu, twórcy zawartości
Elementy: kupony uwagi, karty portali
Gra ma na celu:
- pokazanie, że nasza obecność w internecie odbywa się poprzez uwagę
- uwaga jest ograniczona, możemy ją poświęcać ograniczonej ilość rzeczy
- uwaga jest zasobem, o który starają się inni (pozycjonowanie stron)
- o popularności informacji decyduje nie jej wartość, ale poświęcona przez innych uwaga
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć uczestnicy i uczestniczki:
- potrafią podać przykłady ekonomii daru w mediach cyfrowych?
- potafią wyjaśnić zależność między rosnącą ilością informacji a malejącą uwagą?
- wiedzą, w jaki sposób możemy płacić swoją uwagą?
- wiedzą, że uwaga użytkowniczek i użytkowników w internecie jest zasobem, który kształtuje internet?
Opcje dodatkowe
Ćwiczenie 2 przed pracą w grupach możesz rozszerzyć o krótką rozmowę. Zapytaj uczestniczki, co to znaczy? Czy znają tę zależność z własnego doświadczenia? W jakich sytuacjach doświadczały tego?
Ćwiczenie 2 możesz rozszerzyć o zabawę z tłumaczeniem. Podziel uczestniczki na grupy po 4–5 osób. Zachęć grupy do zabawy językiem i przetłumaczenie zdania Herberta Simona: „A wealth of information creates a poverty of attention”. Zwróć uwagę, że nie ma jednego prawidłowego rozwiązania, jest wiele możliwości.
wróć do spisu treściMateriały ?
Edwin Bendyk — Jak zmienia użytkowników rosnąca prędkość przepływu informacji?, Fundacja Nowe Media, e-lekcje.org, źródło: http://www.youtube.com/watch?v=tTN8N-MHCXo, CC BY
Zadania sprawdzające ?
Słowniczek ?
- pozycjonowanie stron
- działania mające na celu osiągnięcie jak najwyższej pozycji w wynikach wyszukiwarek internetowych.
Czytelnia ?
- Filiciak Mirek, Tarkowski Alek, Ekonomia nie-uwagi [online], [dostęp: 30.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/2995.
- Krzysztofek Kazimierz, Ekonomia uwagi [online], [dostęp: 03.01.2013], Dostępny w Internecie: http://www.computerworld.pl/artykuly/280693/Ekonomia.uwagi.html.
- Aigrain Philippe, Dzielenie się. Kultura i gospodarka epoki internetu. [online], [dostęp: 03.01.2013], Dostępny w Internecie: http://prawokultury.pl/media/entry/attach/aigrain-dzielenie-sie.pdf, s. 18-22.