Poproś uczestników i uczestniczki o dobranie się w pary. Rozdaj grupom kawałki różnych definicji. Poproś grupy o wypisanie, do czego pasują ich definicje. Co mogą opisywać? Zwróć uwagę, że mogą podać kilka odpowiedzi. Poproś pary o odczytanie definicji, tak żeby padły wszystkie definicje. Zwróć uwagę, że wszystkie opisy odnoszą się do informacji.
Ta lekcja jest częścią tematu Ekonomiczne aspekty działania mediów na poziomie gimnazjum.
Lekcja: Informacja jako dobro
wróć do spisu treściWiedza w pigułce ?
Żyjemy w świecie informacyjnym. Informacjami mogą być najnowsze wiadomości z Polski i ze świata, teledyski na YouTube'ie, zdjęcia z wakacji. Wszystko, co znajdziesz i czym dzielisz się z innymi w sieci, to informacje.
Informacja ma swoją wartość. Wartość ta ma podwójne znaczenie. Pierwsze — to jakość informacji, jej przydatność i wiarygodność. Drugie rozumienie wartości to koszt i cena. W dzisiejszym świecie informacja porównywana jest do towarów. Coraz częściej informacja jest przedmiotem handlu i transakcji finansowych.
Informacja nie jest czymś namacalnym. Dlatego nie płacimy za informację samą w sobie, tylko za usługi z nią związane. Żeby mieć dostęp do informacji w sieci, musisz zapłacić dostawcy internetu, a także kupić komputer lub inne urządzenie. W sieci najczęściej płaci się za dostęp do archiwów i informacji specjalistycznych. Interesują one określoną grupę ludzi, którym zależy, aby uzyskać je jak najszybciej (np. inwestorzy, którzy śledzą zmiany notowań na giełdzie papierów wartościowych).
Płacimy, nie tylko kupując towar (np. książkę, płytę lub buty). Walutą jest też nasza uwaga. Płacimy, skupiając się na informacjach, np. oglądając reklamy. Im większą uwagę jakaś informacja przyciąga, tym bardziej wzrasta jej wartość.
Nie wszystkie informacje są w równym stopniu dostępne dla wszystkich. Większość stron nie uwzględnia potrzeb niepełnosprawnych i nie jest dostępna dla osób w różny sposób korzystających z internetu (np. przy użyciu smartfonów lub bez użycia myszki). Za korzystanie z materiałów na wielu serwerach trzeba płacić. Trudno też zapoznać się z treścią w języku, którego nie znasz. Nie zawsze masz też dostęp do internetu. W takich momentach dowiadujesz się o czymś później niż inni lub w ogóle. Te sytuacje prowadzą do tzw. asymetrii informacji.
wróć do spisu treściPomysł na lekcję ?
Codziennie dociera do nas mnóstwo informacji. Mają one swoją cenę, wartość, a ich wytworzenie kosztuje. Te elementy są niezależne od siebie. Cena nie musi świadczyć o wartości, a koszt wytworzenia o cenie. Internet umożliwił kopiowanie i tworzenie informacji każdemu w dowolnej ilości. Jakie ma to konsekwencje dla asymetrii informacji?
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
- wiedzą, że cena informacji nie odzwierciedla kosztów jej wytworzenia;
- rozumieją mechanizmy kształtujące cenę informacji;
- wiedzą, że informacja jest tania w powielaniu;
- potrafią podać przykłady asymetrii informacji;
- rozumieją, dlaczego internet zmniejsza asymetrię informacji.
Przebieg zajęć
Zwróć uwagę na fakt, że od rana do wieczora spotykamy się z ogromną ilością informacji. Zapytaj grupę, gdzie spotykamy się z informacjami? Jakie informacje do nas docierają? Jakimi kanałami? Zapisuj pojawiające się odpowiedzi na tablicy. Jeśli się nie pojawią, zwróć uwagę na: radio, telewizję, gazety, powiadomienie o nowej wiadomości w poczcie, telefony komórkowe, bilboardy, monitory z reklamami, wyskakujące okienka reklam, pasek z najnowszymi wiadomościami na dole telewizora/przeglądarki internetowej, nowa wiadomość w komunikatorze tekstowym, banery reklamowe w serwisach społecznościowych.
Podziel uczestników i uczestniczki na grupy 3-osobowe. Rozdaj każdej grupie jedno zadanie z karty „Koszty informacji” (ODT, DOC). Poproś grupy o wypisanie kosztów, jakie trzeba ponieść, żeby wytworzyć daną informację. Np. bilety lotnicze, praca montażysty, koszt produkcji płyty etc. Poproś grupy o prezentację.
-
Rozpocznij dyskusję:
- Czy cena informacji mówi o kosztach jej wytworzenia albo jej wartości?
- Pytania pomocnicze:
- Która grupa miała tanią informację, ale jej koszty wytworzenia były duże albo informację drogą, ale jej koszty wytworzenia były relatywnie tanie?
- Jakie znacie przykłady tanich informacji o wysokiej jakości?
- Jakie znacie przykłady informacji, których cena jest wysoka a ich wartość mała?
- Co może podwyższać cenę informacji?
Zadaj grupie pytanie: „Dlaczego zachodzi asymetria informacji między: lekarzem i pacjentem, turystą i przedstawicielem biura turystycznego, sklepikarzem i klientem”. Mówiąc, wypisuj pary haseł na tablicy. Poproś uczestników o chwilę zastanowienia i napisanie odpowiedzi na kartkach. Poproś chętne osoby o odpowiedzi. Zapytaj grupę, w jaki sposób internet wpływa na asymetrię informacji w podanych przykładach?
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:
- wiedzą, że cena informacji nie odzwierciedla kosztów jej wytworzenia?
- rozumieją mechanizmy kształtujące cenę informacji ?
- wiedzą, że informacja jest tania w powielaniu?
- potrafią podać przykłady asymetrii informacji?
- rozumieją, dlaczego internet zmniejsza asymetrię informacji?
Opcje dodatkowe
Ćwiczenie 2 możesz zrobić w drugiej wersji. Podziel uczestniczki i uczestników na 4 grupy. Dwie grupy poproś o wypisanie, w jaki sposób docierają do nas informacje (z jakich źródeł, w jaki sposób), dwie pozostałe grupy poporoś o wypisanie, w jaki sposób informacje docierały do dziadków i babć uczestniczek. Poproś grupy o prezentację. Spróbujcie wspólnie się zastanowić, jakie zmiany nastąpiły i jakie ma to konsekwencje dla ludzi.
Dodatkowe ćwiczenie
Podziel uczestników i uczestniczki na 3 grupy. Każdej grupie daj dużą kartkę. Poproś kolejno grupy o wypisanie przykładów informacji jako: (1) usługi, (2) towaru, (3) komunikacji. Zwróć uwagę, żeby przykłady dotyczyły informacji w internecie. Natępnie poproś grupy o zamienienie się kartkami i dopisanie nowych pomysłów. Poproś grupy o jeszcze jedną zamianę, tak żeby każda grupa pracowała z każdą kartką. Poproś grupy o prezentację. Podsumuj ćwiczenie, zwracająć uwagę, że informacja ma bardzo różne oblicza, jest wszechobecna.
wróć do spisu treściMateriały ?
wróć do spisu treściZadania sprawdzające ?
Słowniczek ?
- asymetria informacji
- zachodzi w procesie wymiany informacji. Sytuacja, w której jedna strona wie więcej, posiada więcej informacji, niż druga.
- koszt wytworzenia informacji
- na koszt wytworzenia informacji składają się koszty produkcji nośnika (np. druk książki, wytłoczenie płyty), reklamy, pośredników (dystrybutorów), honoraria twórców i wykonawców oraz ich praca umysłowa lub artystyczna.
- dostępność
- możliwość używania rzeczy, budynku lub strony www przez możliwie największą liczbę osób, niezależnie od ich umiejętności lub możliwości.