Włącz prezentację „Informacje - jak je znaleźć i wykorzystać?” lub rozdaj uczestnikom jej wydruk.
Przedstaw historię Janka — omów slajdy od 1. do 5. Staraj się w żaden sposób nie oceniać jego kolejnych działań.
45m
Internet
Ta lekcja jest częścią skróconego kursu na poziomie gimnazjum. Zobacz też pełny kurs.
Lekcja: Informacje — jak je znaleźć i wykorzystać?
wróć do spisu treściWiedza w pigułce ?
Zdobywanie i wykorzystanie informacji wymaga przemyślenia. Niezależnie od tego, czy przygotowujesz referat, czy chcesz dotrzeć do biografii ulubionego muzyka. Jeśli zastosujesz się do tych wskazówek, szybciej i łatwiej osiągniesz swój cel.
-
Określ zadanie.
Jakich informacji mi brakuje?
Pracę rozpocznij od dokładnego określenia, jaki jest jej cel. Pamiętaj, do czego później będziesz wykorzystywał zdobyte materiały. Najpierw zastanów się nad ogólnym tematem pracy, a później nad jej szczegółami. Na koniec pomyśl nad trafnym sformułowaniem zapytań wyszukiwawczych. Zaplanuj swoje działania.
-
Pomyśl, jak będziesz szukał informacji.
Z jakich źródeł skorzystam?
Zastanów się, czy w internecie znajdziesz wszystko, co jest ci potrzebne. Pamiętaj o przydatnej opcji wyszukiwania zaawansowanego. Korzystaj z niej. Pomyśl też o wybraniu się do biblioteki. Może poprosisz o pomoc kogoś, kto jest znawcą danego zagadnienia?
-
Dostań się do źródła informacji.
Zajrzę tutaj…
Zastanów się, czy źródło twoich informacji jest:
- wiarygodne,
- aktualne,
- obiektywne,
- dostępne,
- łatwe do wykorzystania,
- odpowiednio ogólne lub szczegółowe,
- zrozumiałe.
Pamiętaj o tym zwłaszcza, gdy przygotowujesz coś ważnego. Korzystanie z mało wiarygodnych źródeł jest bardzo ryzykowne.
-
Znajdź wszystkie potrzebne informacje.
O, tego szukam!
Zbadaj, czy wyszukane informacje są rzetelne. Czy autor materiału jest godny zaufania? Czy sam opiera się na wiarygodnych źródłach? Czy tekst nie zdezaktualizował się? Czy sposób, w jaki jest napisany, wskazuje na dużą wiedzę i kulturę autora?
-
Uporządkuj zgromadzone materiały. Twórczo wykorzystaj informacje.
Gotowe!
Sporządź notatki. Są bardzo przydatne, bo ułatwiają szybkie dotarcie do poszczególnych wiadomości. Pisz je w punktach już w trakcie czytania. Określ, które rzeczy są kluczowe dla tematu. Pomoże ci to np. w odpowiedniej kompozycji wypracowania czy referatu. Najważniejsze informacje zaznacz na wstępie, przedstaw bardziej szczegółowo w rozwinięciu i podsumuj w zakończeniu.
-
Oceń, czy udało ci się podołać wyzwaniu.
Czy jestem zadowolony z efektu?
Po pracy zawsze pomyśl, czy osiągnąłeś dobre rezultaty. Czy zgromadziłeś odpowiednie informacje? Czy wykorzystałeś je w najlepszy sposób? Nie zrażaj się popełnionymi błędami. Wszyscy się na nich uczymy, jeśli tylko zdajemy sobie z nich sprawę.
Pomysł na lekcję ?
Każdy z nas miał ten problem — czasu jest mało, a zadań dużo. Okazuje się jednak, że nic tak bardzo nie wydłuża pracy jak jej rozpoczęcie bez zastanowienia się nad celem, któremu ma ona służyć. Co stanowi sedno sprawy, o której piszę lub mówię? Który wątek mogę pominąć, a o czym zapomnieć mi nie wolno? Odpowiedź na te pytania umożliwia nie tylko zaoszczędzenie czasu, ale i ułatwia wyszukiwanie oraz selekcję informacji.
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
- rozumieją, że plan pracy nie jest narzuconym odgórnie wymogiem, ale służy ułatwieniu realizacji zadań związanych z wyszukiwaniem i wykorzystaniem informacji;
- wiedzą, że precyzyjne określenie celu zadania jest niezbędne dla jego prawidłowego wykonania;
- rozumieją, że to cel pracy decyduje o tym, jakie źródła zostaną wykorzystane w pracy;
- pamiętają o konieczności zweryfikowania wiarygodności źródeł informacji.
Przebieg zajęć
1.
2.
Po pokazaniu slajdu 6. zadaj pytanie:
- Czy napisany przez Janka tekst będzie dobry?
Wspólnie z grupą omów błędy, które popełnił Janek.
Jako pytania pomocnicze rozważ:
Czy Janek
- powinien od razu siadać do pisania?
- słusznie zrobił, streszczając dramat?
- zmarnowałby czas, przygotowując plan pracy w kilku punktach?
- dobrze dobrał źródła informacji i dobrze zrobił, ufając w ich wiarygodność?
- powinien przeczytać napisany przez siebie tekst?
3.
Podziel grupę na 5 osobowe zespoły. Poproś każdy z zespołów o stworzenie w punkach planu działań, który pomógłby Janowi w prawidłowym rozwiązaniu zadania.
Zaznacz, że na krótką prezentację każdego z zespołów przewidujesz około 1 minuty.
Podkreśl, że punkty planu mają być krótkie — np. zastanów się, gdzie wyszukać informacje.
4.
Poproś grupy o zwięzłe zaprezentowanie wyników pracy.
5.
Omów slajd 7. zawierający opis modelu Big6 i slajd 8. podsumowujący jego najistotniejsze części.
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:
- rozumieją znaczenie planu pracy dla procesu wyszukiwania i wykorzystywania informacji? (–> Rozważ realizację lekcji Jak planować pracę z informacją?)
- wiedzą, że przed przystąpieniem do wyszukiwania informacji należy określić potrzebę informacyjną, która wynika z treści zadania? (–> Rozważ realizację lekcji Sekrety wyszukiwarek)
- wiedzą, że istnieją różne źródła informacji, a o tym, do którego sięgamy, decyduje aktualna potrzeba informacyjna? (–> Rozważ realizację lekcji Gdzie szukać informacji?)
- pamiętają o konieczności krytycznego podejścia do źródeł informacji (–> Rozważ realizację lekcji Korzyści z podejrzliwości, czyli o wiarygodności informacji)
- rozumieją, że najczęściej nie da się wykorzystać wszystkich znalezionych informacji, że należy je selekcjonować i hierarchizować (–> Rozważ realizację lekcji Zapanuj nad informacjami)
Opcje dodatkowe
Zajęcia mogą zostać rozbudowane w ćwiczeniu 2, 3 i 4 o rozszerzenie zakresu pracy w grupach. W pierwszej kolejności poproś zespoły o wypisanie błędów Janka, następnie poproś o przygotowanie na papierze dużego formatu planu pracy umożliwiającego uniknięcie jego błędów. W czasie prezentacji wyników pracy kolejnych zespołów namawiaj pozostałych uczestników zajęć do komentowania.
wróć do spisu treściMateriały ?
Prezentacja „Informacje - jak je znaleźć i wykorzystać?”
wróć do spisu treściZadania sprawdzające ?
Słowniczek ?
- fraza wyszukiwawcza
- zapytanie wyszukiwawcze ujęte w cudzysłów. Dzięki jej stosowaniu, system szuka całego ciągu słów z zapytania w odpowiedniej kolejności.
- źródło informacji
- obiekt przekazujący informacje. Źródła informacji mogą być drukowane (np. książki, mapy), elektroniczne (strony www, blogi, fora internetowe) lub osobowe (inne osoby, od których możemy się czegoś dowiedzieć). Do każdego źródła należy odnosić się krytyczne, badać jego wiarygodność.
- zapytanie informacyjno-wyszukiwawcze
- słowa i terminy, które są wpisywane przez użytkownika do systemu wyszukiwawczego, np. do wyszukiwarki internetowej czy bibliotecznego katalogu elektronicznego. W formułowaniu zapytań pomocne może być stosowanie operatorów logicznych lub fraz.
Czytelnia ?
- Batorowska Hanna, Kultura informacyjna w perspektywie zmian w edukacji, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61464-10-5.
- Derfert-Wolf Lidia, Information literacy — koncepcje i nauczanie umiejętności informacyjnych [online], Biuletyn EBIB 2005, nr 1 (62), [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://ebib.oss.wroc.pl/2005/62/derfert.php.
- Tychek Waldemar, Umiejętności informacyjne użytkowników zasobów informacyjnych [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, [dostęp: 31.12.2012], Dostępny w Internecie: http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/3-4_08-ie/umiejetnosci.htm.