Kim jestem? Jak widzą mnie inni? Czy jestem zadowolony z mojego wizerunku? — Te pytania warto sobie zadać przy okazji rozważań o relacjach z innymi za pośrednictwem internetu.
W internecie przetrwają informacje, o których ludzie mogą już nie pamiętać. Wprowadzone do niego treści pozostają tam bardzo długo i można do nich dotrzeć w każdej chwili. Nawet po usunięciu danych, w sieci pozostaje po nich ślad, np. na serwerach wyszukiwarek. A przecież wszystko, co o tobie można znaleźć w internecie, wpływa na twój wizerunek w oczach innych użytkowników.
Czy chciałbyś, żeby twój internetowy obraz przedstawiał osobę nieuprzejmą, niemyślącą o innych? Z pewnością nie. W kontaktach z innymi użytkownikami sieci przestrzegaj zasad kultury tak samo, jak w kontaktach bezpośrednich. Choć główne wytyczne dobrego zachowania pozostają takie same, w internecie kulturę osobistą pokazujemy trochę inaczej — m.in. poprzez wystrzeganie się spamowania czy trollowania, uważne i poprawne pisanie maili, niezaśmiecanie sieci. Stosowanie się do zasad netykiety sprawia, że także i inni chcą się do nas odnosić z szacunkiem.
Przestrzenią spotkań z innymi użytkownikami sieci są media społecznościowe. Forum, serwis społecznościowy, wirtualny świat gry — każde z tych miejsc rządzi się własnymi prawami. Inaczej przebiegają w nich kontakty z internautami i inne przybierają formy. Wynika to np. z tego, że w serwisie społecznościowym twoi znajomi wiedzą, kim jesteś naprawdę, a na forum zwykle nie. Anonimowość jednak nie oznacza, że możesz łamać zasady netykiety. Przecież zawsze za nickiem czy awatarem kryje się prawdziwy człowiek, którego uczucia możesz zranić.
Internet daje wielkie możliwości jego użytkownikom. Możesz kreować swój wizerunek za jego pośrednictwem. Zmieni się on w zależności od tego, jaki materiał o sobie udostępnisz czy jaką stronę „polubisz”. Nie wszystko jednak podlega twojej kontroli — inni użytkownicy mogą zamieścić twoje zdjęcie czy napisać o tobie złośliwy komentarz. Staraj się chronić przed takimi sytuacjami nie tylko poprzez odpowiednie ustawienia twoich profili czy prośby o skasowanie materiałów. Przede wszystkim przez ranienie innych nie zachęcaj internautów do działania na twoją szkodę.
Wizerunek w sieci jest równie ważny jak strój, w którym chodzimy na co dzień. Treści, które zamieszczamy w internecie kształtują opinie na nasz temat silniej niż poglądy wygłaszane w miejscach publicznych czy sposób zachowania się. Jeśli zatem zależy nam na dobrej opinii i staramy się atrakcyjnie wyglądać, dlaczego nie zadbać o sposób, w jaki prezentujemy samych siebie w portalach społecznościowych? Warto jednak pamiętać, że wszystkie informacje, które zamieścimy, mogą zostać zweryfikowane przez znajomych.
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
rozumieją, że podejmowane przez nich aktywności w internecie są obserwowane i oceniane przez innych;
wiedzą, że ich wizerunek w sieci zależy nie tylko od informacji zamieszczonych na portalach społecznościowych, ale również od innych aktywności, jakie podejmują w sieci;
rozumieją szanse i zagrożenia związane z kreowaniem swojego wizerunku w sieci;
potrafią krytycznie analizować wizerunki kreowane przez inne osoby;
wiedzą, w jaki sposób modyfikować swój wizerunek w sieci, aby osiągnąć pożądane efekty.
Przebieg zajęć
1.
Przeanalizuj wraz z uczestnikami zajęć profile z portalu społecznościowego zamieszczone w prezentacji „Wizerunek w sieci” (ODP, PPT). Poproś uczestników zajęć, aby wyobrazili sobie, że Małgosia i Michał niebawem idą do liceum.
Zadaj pytanie: jakie informacje możemy zdobyć dzięki analizie czyjegoś profilu w mediach społecznościowych?
Zadaj pytanie: „Co Małgosia i Michał powinni zmienić w swoich profilach, zanim zaproszą do grona znajomych nowych kolegów z klasy w liceum?”.
Jako pytania pomocnicze rozważ:
Czy profil Małgosi sprawia, że mamy ochotę się z nią zaprzyjaźnić? Dlaczego?
Czy wizerunek, który tworzy na swoim profilu Małgosia jest spójny?
Czy na podstawie profilu Małgosi możemy przypuszczać, jakie są cechy jej charakteru?
Które elementy profilu Małgosi mogą zostać odebrane jako infantylne?
O czym mogą świadczyć błędy ortograficzne, które popełnia Małgosia?
Małgosia w nowej szkole pozna wiele osób, które wyrobią sobie opinię na jej temat w dużej mierze dzięki analizie jej profilu. Jaka może być reakcja nowo poznanych kolegów, jeśli okaże się, że nie wszystkie informacje zawarte w profilu są prawdziwe? Czy reakcja będzie zależała od tego, jaki rodzaj informacji okazał się niezgodny z prawdą?
Czy profil Michała sprawia, że mamy ochotę się z nim zaprzyjaźnić? Dlaczego?
Czy wizerunek, który tworzy na swoim profilu Michał jest spójny?
Czy na podstawie profilu Michała możemy przypuszczać, jakie są cechy jego charakteru?
Które elementy profilu Michała mogą zostać odebrane jako infantylne?
Które informacje podane w profilu Michała wzajemnie wykluczają się?
Michał w nowej szkole pozna wiele osób, które wyrobią sobie opinię na jego temat w dużej mierze dzięki analizie jego profilu. Jeśli okaże się, że nie wszystkie informacje zawarte w profilu są prawdziwe, fałszywość których elementów skompromituje Michała w oczach nowo poznanych kolegów?
2.
Podziel uczestników zajęć na 5 grup. Każdy zespół powinien otrzymać wydruk karty pracy „Kim jestem w internecie?” (ODT, DOC). Poproś grupy o wypisanie elementów, które mogą decydować o wizerunku w sieci oraz w życiu codziennym, a także o wskazanie, w jaki sposób elementy te mogą tworzyć nasz obraz w oczach innych.
Przykładowo:
Co decyduje o moim wizerunku?
W jaki sposób?
ubiór
- modny — jestem zawsze na czasie z modą
niechlujny — jestem luzakiem, nie przejmuję się
wyzywający — chcę zwrócić na siebie uwagę
sposób zachowania się
- głośny — chcę zawsze być widoczny
- zdecydowany — zawsze stawiam na swoim
- kulturalny — zależy mi na dobrej opinii starszych
opcja „lubię to” na Facebooku
- pokazuję, jakie mam zainteresowania
pokazuję, że mam poczucie humoru i dystans
pokazuję, że jestem w jakąś sprawę zaangażowany
sposób, w jaki pisze się maile
- pokazuję, że jestem kulturalny
- pokazuję, że jestem konkretny
- pokazuję, że potrafię przekonać do swoich racji
Zwróć uwagę uczestników zajęć na pytanie zamieszczone na dole karty pracy: „Czy wizerunek w sieci powinien odpowiadać temu, jacy jesteśmy w życiu codziennym?”. Poproś o zastanowienie się nad tą kwestią.
3.
Poproś kolejne grupy o zaprezentowanie wyników pracy. Pozostałych uczestników zajęć zachęć do wygłaszania uwag i komentarzy.
Zapisz na tablicy najczęściej wymieniane przez uczestników zajęć elementy decydujące o wizerunku w życiu codziennym oraz w sieci.
Zadaj pytanie: Czy wizerunek w sieci powinien odpowiadać temu, jacy jesteśmy w życiu codziennym?
Jako pytania pomocnicze rozważ:
W jaki sposób portale społecznościowe mogą pomóc w kreowaniu własnego wizerunku?
W jaki sposób portale społecznościowe mogą utrudnić kreowanie własnego wizerunku?
W jaki sposób można zmieniać swój wizerunek za pomocą portali społecznościowych?
Jakie konsekwencje może mieć kłamstwo w internecie?
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:
potrafią świadomie kreować swój wizerunek w portalach społecznościowych?
wiedzą, że o ich wizerunku decydują nie tylko zamieszczone przez nich informacje, ale również sposób, w jaki zostaną one odebrane i zinterpretowane przez innych?
pamiętają o konieczności selekcji informacji zamieszczanych w internecie na swój temat?
wiedzą, że wszystkie podejmowane przez nich w internecie aktywności mogą mieć wpływ na ich wizerunek w sieci?
Opcje dodatkowe
Zajęcia mogą zostać rozszerzone o stworzenie poradnika „10 wskazówek na temat tego, jak dbać swój o wizerunek w portalach społecznościowych”. Podziel uczestników na 5 grup. Każdy z zespołów powinien opracować poradnik w punktach na papierze dużego formatu.
Przykładowo:
uważaj, które elementy oznaczasz jako „lubię to!”
nie zamieszczaj kompromitujących cię zdjęć
nie obrażaj innych
nie próbuj stworzyć wrażenia, że jesteś kimś innym niż w rzeczywistości
zwyczajowy zbiór zasad kulturalnego zachowania w internecie.
wizerunek
sposób, w jaki ktoś postrzega sam siebie lub jak widzą go inne osoby.
media społecznościowe
różnorodne narzędzia umożliwiające użytkownikom internetu rozbudowaną interakcję. W zależności od charakteru tej interakcji wyróżniamy wśród nich fora, czaty, blogi, portale społecznościowe, społeczności gier sieciowych, serwisy crowdfundingowe i wiele innych.
spam
niechciane, niepotrzebne, niezamówione wiadomości elektroniczne. Zwykle wysyłane za pośrednictwem e-maila i dużych serwisów społecznościowych. Spam ma najczęściej (ale nie zawsze) charakter reklamowy.
trollowanie
(inaczej: trolling), ośmieszanie lub obrażanie rozmówców w internecie poprzez wysyłanie napastliwych, nieuprzejmych i często nieprawdziwych przekazów. Osobę trollującą nazywamy trollem. Trolle stosują różne techniki mające na celu zirytowanie innych i wywołanie jałowej kłótni.
zaśmiecanie sieci
niepotrzebne umieszczanie w internecie treści, które już się tam znajdują albo materiałów nie posiadających żadnej wartości.
