Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

45m
Nie wymaga dostępu do Internetu
Bez Internetu

Ta lekcja jest częścią tematu Bezpieczeństwo na poziomie gimnazjum.

Lekcja: Uzależnienie od internetu

wróć do spisu treści

Wiedza w pigułce ?

Uzależnienie to silna i niekontrolowana potrzeba robienia czegoś czy zażywania jakiejś substancji. Uzależnić można się nie tylko od alkoholu, narkotyków czy papierosów, lecz także od telewizji, komputera czy gier.

W każdym przypadku chodzi o szybkie zdobycie „nagrody”: dobrego samopoczucia, rozładowania napięcia, kontaktu z inną osobą. W internecie taką nagrodą są też: poczucie bycia w centrum zainteresowania, bycia ważnym (bo ktoś odpowiada na moje komentarze na forum) oraz nowe, szybkie relacje z osobami o podobnych zainteresowaniach.

Jeśli długie surfowanie w sieci wpływa negatywnie na inne obszary życia, można mieć podejrzenia, że są to początki uzależnienia. Obserwuj, czy rezygnujesz ze snu na rzecz korzystania z internetu, w efekcie czego jesteś cały czas zmęczony, czy kontakt z rodziną i przyjaciółmi nie jest już tak atrakcyjny jak znajomości internetowe, czy rachunki rosną lub nie masz czasu na zajęcia pozalekcyjne. Jeśli czujesz, że coś sprawia ci kłopot i wymyka się spod kontroli, zwróć się o pomoc do opiekunów, nauczycieli lub psychologa.

Wbrew pozorom nie jest trudno odzyskać kontrolę nad swoim czasem i życiem. Przede wszystkim obserwuj siebie i swoje zachowania. Staraj się dokładnie planować swój wolny czas, wypełniaj go ciekawymi aktywnościami nie tylko w sieci. Jeśli chcesz ograniczyć czas przy komputerze, a nie wychodzi ci to, poproś innych o pomoc. Staraj się nauczyć zarządzania własnym czasem i planowania. Bycie na bieżąco ze swoimi obowiązkami, brak zaległości i czas na inne hobby też może być źródłem satysfakcji.

wróć do spisu treści

Pomysł na lekcję ?

Uczestnicy i uczestniczki zajęć będą mieli okazję przyjrzeć się, w jaki sposób spędzają czas w internecie i sprawdzić, czy ich zachowania mogą być niepokojące. Wypełnią kwestionariusz i obliczą wynik dla całej klasy. Zastanowią się, po czym można poznać, że ktoś może mieć problem z uzależnieniem od internetu i co w takiej sytuacji można zrobić.

Cele operacyjne

Uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą, czym jest uzależnienie;
  • znają podstawowe fakty związane z uzależnieniem od internetu;
  • zastanawiają się, w jaki sposób korzystają z internetu;
  • potrafią opisać sytuacje, które mogą świadczyć o uzależnieniu od internetu;
  • wiedzą, co można zrobić, kiedy ma się problem z nadmiernym spędzaniem czasu w internecie.

Przebieg zajęć

1.

Napisz na tablicy słowo „uzależnienie”. Zapytaj grupę, czy wie, co to znaczy. Jak poznać uzależnienie? Poproś o podanie przykładów uzależnień, jakie znają. Zapisuj je na tablicy w formie mapy myśli. Jeśli się nie pojawi wśród odpowiedzi, zapytaj o uzależnienie od technologii. Od jakiej technologii można się uzależnić? Opowiedz o uzależnieniu od internetu.

Informacje, które warto wziąć pod uwagę:

  • jest nowe, pojawiło się wraz z rozwojem technologii (komputerów, smartfonów, tabletów)
  • internet może być miejscem realizacji uzależnień z rzeczywistości: hazardu, seksoholizmu
  • zagrożeni są szczególnie nastolatkowie i kobiety w średnim wieku — gospodynie domowe
  • zagrożone są osoby, które w internecie poszukują przede wszystkim relaksu, chcą się odstresować
2.

Daj każdemu kartę pracy „Czas w internecie” (ODT, DOC). Poproś o wypełnienie karty indywidualnie. Następnie podziel uczestniczki i uczestników na grupy 5–6 osobowe. Poproś, żeby w grupach uczestnicy policzyli, ile mieli razem odpowiedzi TAK na pytania w karcie. Poproś grupy o wypisanie zachowań, które mogą świadczyć o uzależnieniu od internetu. Poproś grupy o podawanie przykładów i zapisuj pojawiające się odpowiedzi na tablicy. Zbierz ilość odpowiedzi TAK od każdej grupy, zapisuj je na tablicy. Razem policzcie wynik dla całej klasy. Jeśli ilość odpowiedzi TAK to mniej niż 30 (w klasie 30 osobowej) to nie powinniście mieć problemu z używaniem internetu. Jeśli więcej niż 60 (w klasie 30 osobowej) możliwe, że macie problem z ilością czasu, jaki spędzacie łącznie w internecie.

3.

Podziel uczestników i uczestniczki na grupy 3-osobowe. Każdą grupę poproś o wymyślenie kilku rad dla osoby w ich wieku, która podejrzewa, że ma problem z nadmiernym spędzaniem czasu w internecie. Poproś grupy o prezentację. Hasłowo zapisuj pojawiające się odpowiedzi na tablicy.

Jeśli poniższe pomysły nie pojawiły się wśród odpowiedzi, podsumowując, powiedz, co można jeszcze zrobić:

  • powiedzieć o swoim problemie zaufanej osobie, którą zna się osobiście (rodzicom, starszemu rodzeństwu, pedagogowi)
  • skorzystać z pomocy psychologicznej online (znajdź wiarygodną stronę) lub telefonu zaufania
  • unikać z korzystania z internetu w samotności, np. przenieść komputer ze swojego pokoju, do pokoju wspólnego, gdzie przebywają inni domownicy
  • znaleźć inne hobby w rzeczywistości, polegające na kontakcie z innymi osobami (sport, zajęcia teatralne, gry planszowe)
  • poszukać programów pomagających kontrolować czas spędzany w internecie
  • wyznaczyć sobie godziny korzystania z internetu, poprosić innych o przypominanie, ile jeszcze zostało czasu na rozrywkę
  • obserwować siebie: „W jakich momentach spędzam najwięcej czasu w internecie?”

Ewaluacja

Czy po przeprowadzeniu zajęć uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą, czym jest uzależnienie?
  • znają podstawowe fakty związane z uzależnieniem od internetu?
  • zastanawiają się, w jaki sposób korzystają z internetu?
  • potrafią opisać sytuacje, które mogą świadczyć o uzależnieniu od internetu?
  • wiedzą, co można zrobić, kiedy ma się problem z nadmiernym spędzaniem czasu w internecie?

Opcje dodatkowe

W ćwiczeniu 2. kartę pracy „Czas w internecie” (ODT, DOC) możecie policzyć również indywidualnie. Każda osoba może sama podliczyć odpowiedzi TAK. Dwie lub więcej odpowiedzi TAK, może świadczyć o problemie z ilością czasu spędzanego w internecie.

wróć do spisu treści

Materiały ?

Karta pracy „Czas w internecie” (ODT, DOC)

wróć do spisu treści

Zadania sprawdzające ?

Zadanie 1

Uzupełnij luki w zdaniach następującymi wyrazami:

nowymzłośćporozmawianieśrednimnastolatkowieużywać internetuwspólnegowyznaczyć

Uzależnienie od internetu jest zjawiskiem. O uzależnieniu świadczyć może i przygnębienie, gdy nie można . Szczególnie zagrożone uzależnieniem są i osoby w wieku. Jeśli podejrzewasz, że możesz być uzależniony od internetu, dobrym pomysłem jest o tym z kimś zaufanym. Można też przenieść komputer do z innymi domownikami pomieszczenia lub godziny, kiedy korzysta się z internetu.

wróć do spisu treści

Słowniczek ?

uzależnienie
nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. Może odnosić się do nadużywania narkotyków, leków, alkoholu, papierosów, jak również gier hazardowych, korzystania z internetu czy oglądania telewizji.

Zobacz cały słowniczek.

wróć do spisu treści

Czytelnia ?

wróć na górę