Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

45m
Nie wymaga dostępu do Internetu
Bez Internetu

Ta lekcja jest częścią tematu Mobilne bezpieczeństwo na poziomie gimnazjum.

Lekcja: Uzależnienia

wróć do spisu treści

Wiedza w pigułce ?

Uzależnienia możemy podzielić na trzy grupy:

  • fizjologiczne – od nikotyny, alkoholu, środków odurzających;
  • psychiczne – od internetu, gier hazardowych, kupowania, słodyczy, pracy;
  • społeczne – pojawiające się pod wpływem nacisku grupy, do której uzależniony należy.

Uzależnienie od internetu, czy też szerzej od obsesyjnego korzystania z urządzeń komputerowych, jest stosunkowo nowym zjawiskiem i lekarze dopiero badają jego przyczyny, fizjologiczne podstawy oraz metody leczenia.

Oczywiście to, że często korzystamy z komórki do sprawdzania wpisów w sieciach społecznościowych albo dużo gramy w gry komputerowe, nieoznacza, że jesteśmy uzależnieni. Warto jednak wiedzieć, że istnieje takie uzależnienie, by w razie potrzeby zwrócić się o pomoc lekarską.

Lekarze opisują zespół uzależnienia od internetu jako sytuację, w której osoba uzależniona pozbawiona dostępu do urządzeń elektronicznych odczuwa niepokój, lęk, frustrację, gniew itd. Często w takich sytuacjach pojawiają się problemy w pracy i w szkole, zmiana relacji z bliskimi, porzucenie nawyków higienicznych. W efekcie spędzania długich godzin przed monitorem jesteśmy niewyspani, nie myślimy logicznie, nie potrafimy się skoncentrować. Na świecie odnotowano wręcz przypadki śmierci z powodu przemęczenia organizmu po kilku dniach bezsennego spędzania czasu z komputerem.

Osoby uzależnione od internetu, podobnie jak np. alkoholicy, bardzo często nie przyznają się do problemu albo go po prostu nie widzą. Częściej uzależnienie zauważają bliscy.

Niewątpliwie korzystanie z technologii komunikacyjnych nie pozostaje bez wpływu na nasz organizm. Korzystanie z mediów elektronicznych (w tym telewizora) wieczorem i w nocy powoduje zaburzenia cyklu dobowego i utrudnia zdrowy sen. Lekarze badający osoby grające w różnego typu gry komputerowe sprawdzili, że w trakcie i po sesjach angażujących rozgrywek zmienia się fizjologia organizmu. Pomimo braku wysiłku fizycznego tętno przyspiesza, zwiększa się ciśnienie krwi i następuje zwiększone wydzielanie adrenaliny (co może być przyczyną uzależnienia).

Twórcy gier i serwisów internetowych angażują specjalistów od projektowania takich rozwiązań, które skłonią nas do poświęcenia ich produktom jak najwięcej czasu - gdyż to przekłada się na ich zysk. Choć większości z nas daleko do uzależnienia, to warto mieć świadomość, że jest to rodzaj manipulacji. A w korzystaniu z urządzeń elektronicznych należy zachować… rozsądek.

wróć do spisu treści

Pomysł na lekcję ?

Uzależnienie od internetu jest zjawiskiem stosunkowo nowym, choć mechanizmy jego działania są podobne do uzależnień od kupowania czy słodyczy. W wielu krajach przeprowadza się już nie tylko badania statystyczne, ale też opracowane zostały metody terapii i powstają na ten temat prace naukowe. Wydaje się, że problem jest coraz bardziej poważny. Rozumienie mechanizmów działania uzależnienia od internetu pozwala, przynajmniej w jakiejś części, uchronić siebie i może skłonić do refleksji nad własnym życiem, a także nad formami spędzania wolnego czasu.

Cele operacyjne

Uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą, czym jest uzależnienie od internetu;
  • potrafią rozpoznać symptomy uzależnienia od internetu;
  • czytają i interpretują teksty kultury;
  • tworzą hasła, plakaty i grafiki przedstawiające temat uzależnień.

Przebieg zajęć

1.

Rozpocznij lekcję do pokazania uczniom i uczennicom logo znanej kampanii społecznej ”Wyloguj się do życia” (materiał pomocniczy A) Pozwól, aby młodzież dokonała interpretacji logo, zastanowiła się, z czym kojarzy im się kampania. Młodzież powinna zinterpretować zarówno znak ikonograficzny, jak i hasło. Jeżeli masz taką możliwość, pokaż stronę internetową i zachęć do obejrzenia w domu filmików tej akcji (http://www.wylogujsie.org/).

2.

Wręcz kopie fragmentów tekstu Andrzeja Jakubika (źródło: http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/235-zespol-uzaleznienia-od-internetu-zui-em-internet-addiction-syndrome-ias-em.html) – materiał pomocniczy B. Poproś uczniów i uczennice o przeczytanie artykułu. Potem krótko wyjaśnij terminy, słowa, które mogą być niezrozumiałe.

3.

Wyjaśnij, że celem kolejnego zadania jest stworzenie testu uzależnienia od internetu na podstawie przeczytanego przed chwilą artykułu. Poproś, aby uczniowie i uczennice zapisali na kartkach jedno pytanie, które powinno znaleźć się w takim teście. Następnie stwórzcie razem np. 20 pytań testowych, które zapiszecie na tablicy.

4.

Nawiązując do początku lekcji, poproś, aby uczniowie i uczennice ułożyli hasła reklamujące np. aktywny tryb życia, zachęcające do kontaktów z rodziną i przyjaciółmi, pokazujące skutki uzależnienia od internetu. Ćwiczenie przeprowadź metodą burzy mózgów, po czym zapisz te hasła na białym, dużym kartonie (lub poproś o ich zapisanie młodzież). Hasła te mają być częścią wystawy, którą dopełnią zadania domowe.

Ewaluacja

Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą, czym jest uzależnienie od internetu?
  • rozpoznają objawy uzależnienia od internetu?
  • czytają ze zrozumieniem artykuły popularnonaukowe na wybrany temat?

Opcje dodatkowe

Ćwiczenie nr 3 możesz zmodyfikować, wprowadzając podział na grupy (4-5 grup). Każda z nich otrzymuje kartkę białego papieru i zapisuje na niej jedno pytanie testowe. Następnie grupa nr 1 podaje kartkę grupie nr 2 (zgodnie z ruchem wskazówek zegara), grupa nr 2 - grupie nr 3 itd. Ćwiczenie trwa, dopóki nie wyczerpią się pomysły. Potem każda grupa odczytuje pytania ze swojej kartki.

wróć do spisu treści

Materiały ?

wróć do spisu treści

Zadanie dla ucznia ?

Stwórzcie plakat, grafikę, logo (do wyboru), które odzwierciedlać będą temat uzależnienia od internetu. Wasze prace powinny korespondować z wymyślonymi przez was hasłami tak, by można było stworzyć wystawę klasową.

wróć do spisu treści

Słowniczek ?

uzależnienie od internetu

Zobacz cały słowniczek.

wróć do spisu treści

Czytelnia ?

wróć na górę