1%
Logo akcji 1%

Czy wiesz, że możesz nam pomóc rozwijać Edukację Medialną, przekazując 1% swojego podatku? To bardzo proste - wystarczy, że w zeznaniu podatkowym podasz nasz numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

45m
Nie wymaga dostępu do Internetu
Bez Internetu

Ta lekcja jest częścią tematu Ekonomiczne aspekty działania mediów na poziomie gimnazjum.

Lekcja: Kontrola radiofonii i telewizji

wróć do spisu treści

Wiedza w pigułce ?

Główną zasadą w radiu, telewizji i w internecie jest wolność słowa. Treści w internecie nie są kontrolowane, ale radio i telewizja mają określone zadania i obowiązki. Opisuje je ustawa o radiofonii i telewizji. Nie wolno nadawać audycji sprzecznych z polskim prawem, moralnością i dobrem społecznym, czy nieszanujących przekonań religijnych obiorców. Na straży wolności słowa w radiu i telewizji, prawa do informacji oraz interesów odbiorców stoi Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT). To ona sprawdza, czy nadawcy wypełniają swoje obowiązki.

Większość audycji powinna być wyprodukowana w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Wszystkie audycje powinny być kwalifikowane ze względu na wiek — w prawym górnym rogu musi znajdować się odpowiedni znak. Zielony informuje o tym, że audycję mogą oglądać osoby w każdym wieku, żółty — od 12. roku życia, czerwony — od 18. roku życia. 10% audycji powinno być dostępne dla niepełnosprawnych, czyli zawierać tłumaczenie na język migowy, napisy lub audiodeskrypcję. Nie wolono przerywać reklamami audycji dla dzieci czy serwisów informacyjnych. Nie można też reklamować papierosów, alkoholu, narkotyków lub lekarstw na receptę.

Dodatkowo media publiczne realizują tzw. misję. Są zobowiązane odpowiadać na potrzeby całego społeczeństwa. Udostępniają programy edukacyjne dla Polaków zamieszkałych za granicą, audycje wyborcze czy oświatowe. W zamian za to otrzymują pieniądze pochodzące z abonamentu radiowo-telewizyjnego i nie mogą przerywać swoich audycji reklamami.

Jeśli uważasz, że jakaś audycja narusza prawa człowieka (np. obraża pewne grupy społeczne) lub nadawca nie spełnia swoich obowiązków, możesz napisać skargę do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Nadawcy mają obowiązek przechowywać wszystkie audycje przez 28 dni od daty emisji (tzw. materiały poemisyjne). Dzięki temu można zbadać to, czy naruszone zostało prawo. Kiedy skarga jest zasadna, a nadawca nie zaniecha działania, może zapłacić karę. Pieniądze te trafiają do budżetu państwa.

wróć do spisu treści

Pomysł na lekcję ?

Czy w radiu i telewizji można nadawać, co się chce? Wszystkie media mają określone w ustawie o radiofonii i telewizji obowiązki, a media publiczne oprócz nich dodatkowe, wynikające z misji, którą pełnią. Funkcjonowanie radia i telewizji kontroluje Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, która monitoruje nadawane audycji i reaguje na skargi słuchaczy i telewidzów.

Cele operacyjne

Uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą o istnieniu KRRiT i znają jej rolę;
  • potrafią wskazać, w jaki sposób media publiczne realizują swoje obowiązki;
  • potrafią podać przykłady związane z obowiązkami mediów;
  • wiedzą, że media publiczne mają dodatkowe obowiązki;
  • wiedzą o obowiązku przechowywania materiałów poemisyjnych przez nadawców.

Przebieg zajęć

1.

Zadaj grupie pytanie, czy w telewizji i radiu można nadawać wszystko? Czy można nadawać co się tylko chce? Pytania które możesz jeszcze zadać:

  • Czy słyszeliście o przypadkach nałożenia kar na telewizję lub radio? Z jakich powodów takie kary mogą być nakładane?
  • Jakie programy nie mogą być nadawane w ciągu dnia?
  • Czy znacie filmy, które emitowane są tylko w wieczornych godzinach? Z jakiego powodu?
  • Kto kontroluje funkcjonowanie mediów?
  • Czy znacie skrót KRRiT?

    Jeśli grupa nie zna tego skrótu, rozwiń go. Możesz napisać go na tablicy.

2.

Podziel uczestników i uczestniczki na grupy po 5–6 osób, tak żeby była parzysta ilość grup. Połowie grup rozdaj kartę pracy „Media publiczne” (ODT, DOC), a połowie kartę pracy „Wszystkie media” (ODT, DOC). Poproś grupy o zapoznanie się z instrukcjami i wykonanie zadań. Połącz grupy w pary, tak żeby grupy, które pracowały z kartą pracy „Media publiczne” (ODT, DOC) były w parze z grupą, która pracowała z kartą pracy „Wszystkie media” (ODT, DOC). Poproś, żeby każda grupa zaprezentowała wyniki swojej pracy drugiej grupie. Teraz wspólnie podsumujcie obowiązki mediów i mediów publicznych. Poproś uczestników i uczestniczki o wymienienie przykładów, do czego zobowiązuje media ustawa o radiofonii i telewizji. Podsumuj, zwracając uwagę, że wszystkie media mają określone obowiązki, a media publiczne poza nimi mają dodatkowe, wynikające z ich misji.

3.

Podziel uczestniczki i uczestników na 7 grup. Każdej grupie daj jedną instrukcję z karty pracy „Kontrola mediów” (ODT, DOC). Poproś grupy o zapoznanie się z instrukcjami i wykonanie zadań. Poproś grupy o prezentację, jakie były ich zadania w grze. Zapytaj grupy, w jaki sposób KRRiT może dokonywać analizy treści audycji albo reagować na skargi telewidzów? Wspomnij o obowiązku przechowywania materiałów poemisyjnych przez radia i telewizje.

Pytania, które możesz zadać, podsumowując grę:

  • Jakie obowiązki miała KRRiT?
  • Jaką rolę pełniła KRRiT?
  • W jaki sposób KRRiT reagowała na naruszenia wykryte w wyniku analizy treści audycji?
  • Jakie różne sposoby dyscyplinowania mediów stosowała?

Ewaluacja

Czy po przeprowadzonych zajęciach uczestnicy i uczestniczki:

  • wiedzą o istnieniu KRRiT i znają jej rolę?
  • potrafią wskazać, w jaki sposób media publiczne realizują swoje obowiązki?
  • potrafią podać przykłady związane z obowiązkami mediów?
  • wiedzą, że media publiczne mają dodatkowe obowiązki?
  • wiedzą o obowiązku przechowywania materiałów poemisyjnych przez nadawców?

Opcje dodatkowe

Ćwiczenie 1 możesz rozwinąć dodatkowymi informacjami o KRRiT.

  • na podstawie „Wiedzy w pigułce” zrób krótką prezentację o roli i zadaniach KRRiT lub
  • podziel uczestników i uczestniczki na grupy 2-osobowe. Każdej grupie daj wydrukowaną „Wiedzę w pigułce”. Poproś grupy o przeczytanie karty i zapamiętanie jak największej ilości informacji. Zbierz wszystkie karty. Zapytaj wszystkich, co zapamiętali. Pojawiające się odpowiedzi zapisuj na tablicy. Podsumuj, zwracając uwagę na zadania KRRiT.

Ćwiczenie 2 możesz wzbogacić o wykorzystanie dodatkowych pomocy. Przynieś albo poproś uczestników i uczestniczki, żeby przynieśli na zajęcia programy telewizyjne i radiowe w wersji papierowej. Poproś grupy o skorzystanie z programów w trakcie znajdowania przykładów.

Ćwiczenie 2 możesz rozpocząć rozmową o mediach publicznych i prywatnych. Zapytaj grupę, jakie znają media publiczne (telewizja i radio), a jakie prywatne. Wymieńcie poszczególne programy.

wróć do spisu treści

Materiały ?

Karta pracy „Media publiczne” (ODT, DOC)

Karta pracy „Wszystkie media” (ODT, DOC)

karta pracy „Kontrola mediów” (ODT, DOC)

wróć do spisu treści

Zadania sprawdzające ?

Zadanie 1

Uporządkuj reakcje KRRiT na naruszenie przepisów od najłagodniejszej do najsurowszej.

Kliknij wybraną odpowiedź i przeciągnij w nowe miejsce.
  • nakazanie zaprzestania naruszania przepisów
  • wezwanie do zaprzestania naruszania przepisów
  • kara finansowa za naruszanie przepisów

Zadanie 2

Oznacz, które obowiązki dotyczą mediów publicznych, a które wszystkich mediów.

Przeciągnij odpowiedzi i upuść w wybranym polu.
  • wszystkie media
  • media publiczne

  • odróżniać wyraźnie reklamy od materiału redakcyjnego
  • służyć umacnianiu rodzin
  • nie przerywać reklamami audycji dla dzieci
  • służyć zwalczaniu patologii
  • oznaczać audycje dla poszczególnych grup wiekowych odpowiednimi symbolami graficznymi
  • nie mogą nadawać audycji sprzecznych z polskim prawem
  • rozpowszechniać audycje oświatowe dla szkół
  • rozpowszechniać audycje wyborcze
  • służyć kształtowaniu postaw prozdrowotnych
  • audycje powinny szanować przekonania religijne odbiorców

wróć do spisu treści

Słowniczek ?

materiał poemisyjny
zapis audycji po jej emisji na antenie, który nadawca ma obowiązek zachować na okres 28 dni od daty emisji.
wydawca
osoba lub instytucja finansująca i organizująca produkcję audycji.
misja
w odniesieniu do mediów publicznych obowiązek dostarczania szerokiej widowni i poszczególnym, zdefiniowanym grupom widzów wysokiej jakości treści informacyjnych, publicystycznych, kulturalnych, rozrywkowych, edukacyjnych i sportowych. Programy w telewizji i radiofonii publicznej mają cechować się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością oraz innowacyjnością, wysoką jakością i integralnością przekazu.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji - jeden z regulatorów rynku mediów, chroni wolność słowa w radiu i telewizji oraz interesy odbiorców, zapewniając otwarty i różnorodny charakter mediów. Do zadań KRRiT należą m. in. przyznawanie koncesji, kontrolowanie nadawców, badanie treści i odbioru programów radiowych i telewizyjnych.
audiodeskrypcja
opis słowny warstwy wizualnej utworu.

Zobacz cały słowniczek.

wróć do spisu treści

Czytelnia ?

wróć na górę