Wręcz wszystkim uczestnikom i uczestniczkom wydrukowane szyfry i poproś, by postarali się odkryć, jakie słowo jest w nich zaszyfrowane (Materiał pomocniczy_Szyfr znakowy). Na tablicy narysuj kreseczki, na których zapisz kolejno okrywane litery. Stworzą one wyraz PRAWO. Zapytaj, co on oznacza. W razie potrzeby wyjaśnij, że to taki zbiór zasad, które mówią ludziom, jak postępować - co możemy robić, czego nie możemy oraz czego nikt nie może nam zabronić (np. odpoczynku, nauki, wyrażania swojego zdania).
45m
Bez Internetu
Ta lekcja jest częścią tematu Prawo na poziomie szkoła podstawowa 1-3.
Lekcja: Media a prawa dziecka
wróć do spisu treściWiedza w pigułce ?
Po II wojnie światowej powstała nowoczesna koncepcja praw człowieka. Zakłada ona, że podstawową, naturalną i niezbywalną wartością jest godność jednostki. Prawa człowieka regulują kontakt obywatela z państwem. Ich przestrzeganie zapobiega m.in. dyskryminacji. Na tym przekonaniu oparte są przepisy wielu krajowych i międzynarodowych aktów prawnych, które nazywają i porządkują prawa człowieka. Do najważniejszych należą:
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948)
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (1966)
- Europejska Konwencja Praw Człowieka (Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 1953, w Polsce — 1993)
- Konwencja Praw Dziecka (1989)
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (1997)
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (ratyfikowana przez Polskę w 2012)
Od czasu powstania tych dokumentów technologia bardzo rozwinęła się i zmieniła życie ludzi na całym świecie. Chociaż większość tych dokumentów nie odnosi się bezposrednio do istnienia nowych sposobów komunikacji, to należy przyjąć, że te same prawa człowieka obowiązują także w internecie. Szczególnie ważne, nie tylko w kontekście mediów, są następujące zapisy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: art. 12. Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe, ani w jego korespondencję, ani też uwłaczać jego honorowi lub dobremu imieniu. art. 18. Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii. art. 19. Każdy człowiek ma prawo do wolności opinii i swobodnego ich wyrażania; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnych poglądów, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice. art. 27. Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw. Konwencja o prawach dziecka dotyczy osób poniżej 18. roku życia. Ten dokument także gwarantuje prawa do własnych poglądów i wyrażania ich (art. 12), swobody myśli, sumienia i wyznania (art. 14), swobodnego zrzeszania się (art. 15) oraz ochronę przed ingerencją w życie prywatne (art. 16). Zapewnia także dostęp do informacji (art. 17). Podobny katalog praw podstawowych znajduje się w Europejskiej Kownencji Praw Człowieka czy polskiej Konstytucji.
Co z tego wynika? Nikt nie może ci mówić, jakie powinieneś mieć poglądy. Masz prawo być sam, kiedy tego chcesz. Twórz i korzystaj z internetu, aby dzielić się z innymi tym, co robisz.
wróć do spisu treściPomysł na lekcję ?
Uczestnicy i uczestniczki dowiedzą się, że każde dziecko ma swoje prawa, których nikt nie może im odebrać - w kontekście mediów będzie to prawo do informacji, z którym łączą się m.in. prawo do swobodnej wypowiedzi czy wymiany informacji. Podczas zajęć rozwiążą szyfr znaków ukrywający wyraz „prawo”, posłuchają wiersza o swoich prawach i stworzą obrazkową gwiazdę pokazującą, czym jest prawo do informacji.
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
- wiedzą, czym jest prawo;
- wiedzą, jakie są prawa dziecka;
- potrafią określić, z czym wiąże się prawo do informacji.
Przebieg zajęć
1.
2.
Powiedz, że istnieją różne prawa np. wymienione już prawo do odpoczynku czy prawo do pracy, które dotyczy dorosłych. Są także prawa dziecka, które każdy uczestnik i uczestniczka powinni znać. Przeczytaj wiersz „Dziecięce prawa”, a następnie odsłoń zapisane wcześniej na tablicy prawa, które zostały w nim wymienione (Materiał pomocniczy_Lista praw). Zatrzymaj się po każdym z nich i poproś uczestników i uczestniczki o powiedzenie własnymi słowami, jak rozumieją dane prawo.
3.
Zapytaj, kto strzegł prawa w bajkach o Dzikim Zachodzie i co zawsze nosił na piersi. Potwierdź, gdy padnie odpowiedź, że chodzi o szeryfa i jego odznakę w kształcie gwiazdy. Wręcz uczestnikom i uczestniczkom przygotowany wcześniej karton A2 z taką właśnie gwiazdą i napisami mówiącymi, z czym wiąże się prawo do informacji (Instrukcja dla osoby prowadzącej_Gwiazda szeryfa). Zapowiedz, że przyjrzycie mu się teraz dokładniej. Przeczytaj poszczególne informacje widniejące przy ramionach gwiazdy. Zapytaj, jak uczestnicy i uczestniczki je rozumieją (naprowadź na właściwą odpowiedź, jeśli będzie to konieczne). Następnie podziel ich na pięć grup i poproś, by narysowali obrazki ilustrujące każdą informację (jeden obrazek na każdą grupę). Zaproś reprezentantów grup do powtórzenia, z czym wiąże się prawo do informacji, i do zaprezentowania wyników pracy.
4.
Wskaż wypisane na tablicy prawa i przypomnij krótko, o czym mówią (m.in. nikt nie może nas krzywdzić ani przymuszać do czegoś złego; nawet jeśli jeden z rodziców z nami nie mieszka, nikt nie może nam zabronić go czasem widywać; mamy prawo do nauki i informacji, a także do swoich tajemnic). Podkreśl, że każdy powinien na co dzień pamiętać o swoich prawach i korzystać z nich. Ważne jest także, by nie zapominać, że inni również posiadają te same prawa.
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:
- znają pojęcie prawa, jak również treść poszczególnych praw dziecka?
- rozumieją, że każde dziecko ma swoje prawa?
- potrafią określić, z czym wiąże się prawo do informacji?
Opcje dodatkowe
Jeśli masz więcej czasu, zapytaj uczestników i uczestniczki o przykłady ilustrujące poszczególne aspekty prawa do informacji np. napisanie tekstu do gazetki szkolnej (prawo do swobodnej wypowiedzi) czy poinformowanie kolegów i koleżanki o ciekawym wydarzeniu (prawo do dzielenia się informacjami).
Podziel uczestników i uczestniczki na pięć grup i zaproponuj wykonanie ilustracji do pozostałych praw. Poproś, by na koniec każda z grup powiesiła je w odpowiednim miejscu na liście widniejącej na tablicy. Możesz też przepisać listę praw na duży karton i poprosić o przyklejenie rysunków tak, by powstał kolorowy plakat praw dziecka, gotowy do powieszenia w widocznym miejscu w sali.
wróć do spisu treściMateriały ?
- Materiał pomocniczy_Szyfr znakowy
- Materiał pomocniczy_Lista praw
- Instrukcja dla osoby prowadzącej_Gwiazda szeryfa
Zadanie dla ucznia ?
Słowniczek ?
- prawa dziecka
Czytelnia ?
- Konwencja o prawach dziecka, [PDF], Polski Komitet Narodowy Unicef, Warszawa, 2009 [6.06.2014], dostępny na Wolnych Lekturach: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/konwencja-o-prawach-dziecka.html