Scenariusze zajęć, ćwiczenia, materiały

45m
Nie wymaga dostępu do Internetu
Bez Internetu

Ta lekcja jest częścią tematu Mobilne bezpieczeństwo na poziomie gimnazjum.

Lekcja: Wstęp do twojej prywatności

wróć do spisu treści

Wiedza w pigułce ?

Gabriel Garcia Marquez, pisarz kolumbijski i laureat nagrody Nobla, powiedział:

Każdy z nas ma trzy życia: życie publiczne, życie prywatne, i życie sekretne.

Życie publiczne prowadzimy wśród innych - w pracy i w szkole, w sklepie i na koncercie. Życie prywatne prowadzimy wśród bliskich - z rodziną, przyjaciółką, chłopakiem. Życie sekretne jest tylko nasze.

Fakt, że mamy życie sekretne, jest całkowicie naturalny. Dotyczy to zarówno spraw ważnych, jak nasze emocje czy błędy, jak i nieważnych. Bo, jak powiedział Cory Doctorow, brytyjski pisarz science-fiction:

Nie chodzi o to, że Pan nie wie, co ja robię w ubikacji. Chodzi o to, że ja nie chcę, by Pan na to patrzył.

Każdy z nas ma prawo do życia publicznego, do życia prywatnego i do życia sekretnego.

Słownik języka polskiego definiuje słowo „prywatny” jako:

  • stanowiący czyjąś osobistą własność,
  • niepodlegający państwu ani żadnym instytucjom publicznym,
  • dotyczący czyichś spraw osobistych i rodzinnych.

Prywatność to tyleż samo co nieformalność, kameralność, nieoficjalność, poufność, intymność.

Pierwsze nowoczesne spostrzeżenia dotyczące prawa jednostki do prywatności pojawiły się w 1890 roku w Stanach Zjednoczonych, kiedy to dwaj profesorowie prawa, Brandeis i Warren, pisali o prawie do tajemnicy, samotności, wyłączności. We współczesnym świecie często zapominamy, że prywatność jest wartością. Przypominamy sobie czasami, gdy przeczytamy o złamaniu prywatności aktorów i celebrytek, chociażby przez natrętnych fotografów. Dopiero gdy coś tracimy, zdajemy sobie sprawę z tego, jak bardzo to jest cenne.

Naszą prywatność, przynajmniej teoretycznie, chroni państwo, bo wynika to z praw przysługujących każdemu obywatelowi. Artykuł 47 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej mówi wprost: „Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym”. Jednak w praktyce zachowanie prywatności jest coraz trudniejsze, a jej ochrona - iluzoryczna. Kamery nagrywające nasze życie instalowane są w szkołach, firmach, sklepach, autobusach, pociągach, na ulicach. Urządzenia komunikacyjne, z których korzystamy, z jednej strony ułatwiają nam życie pozwalając na pracę, naukę i zabawę przez elektroniczne media, z drugiej zaś działają jak idealne „czarne skrzynki” rejestrujące każdą naszą życiową aktywność. Publiczną, prywatną i sekretną.

A jeśli taka informacja jest zapisana, to ktoś, kiedyś może z niej skorzystać. I nie zawsze w naszym interesie.

wróć do spisu treści

Pomysł na lekcję ?

Celem lekcji jest uświadomienie, jak łatwo we współczesnym świece zapomnieć o granicach prywatności i wpaść w pułapkę publikacji często nawet bardzo intymnych zdjęć i informacji. Możemy nawet nie wiedzieć, że staniemy się obiektem żartów, kpin, a nasze zdjęcia będą krążyć w internecie bez naszej wiedzy i kontroli. Na tydzień przed lekcją podziel klasę na cztery grupy. Poproś, aby pierwsza, licząca 3 osoby, założyła fikcyjne konta na jakimś portalu społecznościowym (lub skorzystała z kont już istniejących) i przez tydzień umieszczała na nich różne informacje o sobie. Konta mają sprawiać wrażenie autentycznych i być całkowicie otwarte. Jeżeli chcesz połączyć wiedzę o edukacji medialnej z wiedzą o literaturze bądź filmie, poproś, aby uczniowie i uczennice założyli konta bohaterów literackich lub filmowych. Przykładowi bohaterowie: Harry Potter, Herkules Poirot.

Cele operacyjne

Uczestnicy i uczestniczki:

  • rozumieją, że prywatność jest przypisana każdemu człowiekowi, stanowi wartość i prawo;
  • rozumieją, że istnieją konsekwencje nieostrożnego publikowania swoich zdjęć, prywatnych informacji o sobie itp;
  • potrafią ocenić zagrożenia związane z przekazywaniem informacji na temat znajomych lub własnej osoby;
  • dokonują refleksji nad współczesną przestrzenią internetu.

Przebieg zajęć

1.

Rozpocznij lekcję od przedstawienia fikcyjnych osób (można użyć do tego ćwiczenia komputera nauczyciela/nauczycielki i ekranu/telewizora albo wcześniej wydrukować printscreeny profili). Poproś, aby osoby, które założyły profile, przedstawiły się.

2.

Następnie drugiej grupie rozdaj polecenia z karty pracy A, a trzeciej – karty pracy B i zdjęcia z profili, czwartej – karty pracy C. Druga grupa to złodzieje danych i handlarze nimi, trzecia to wesołkowie, żartownisie, czwarta – znajomi, przyjaciele i rodzina. Poproś uczniów i uczennice o analizę profili pod kątem pytań.

3.

Prezentacja pracy grupowej, wspólne wnioski. Tak poprowadź rozmowę, aby zauważyć, że wokół nas są ludzie, którzy życzą nam dobrze, kochają nas, lubią; są i żartownisie, którzy mogą kogoś urazić, nawet o tym nie wiedząc; ale też są osoby nieprzychylne, które mogą zarabiać na naszej łatwowierności i naiwności. Zwróć uwagę, że przed każdą publikacją np. zdjęć w sieci uczniowie i uczennice powinni się zastanowić, co może stać się z owym materiałem. Mamy prawo do prywatności, ale też w naszym interesie leży, aby jej chronić.

4.

W ramach podsumowania przedstaw akty prawne dotyczące prywatności w sieci: art. 8 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, art. 17 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, art. 47, art. 49 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.

Ewaluacja

Czy po przeprowadzeniu zajęć ich uczestnicy i uczestniczki:

  • podejmują refleksję na temat publikowania informacji osobistych w sieci?
  • wiedzą, że publikowanie prywatnych informacji może wiązać się z niebezpieczeństwem?
  • oceniają zagrożenia w sieci?

Opcje dodatkowe

Ćwiczenie nr 4 można zmodyfikować, wręczając grupom wskazane akty prawne. Uczniowie i uczennice czytają teksty i wybierają tzw. słowa-klucze, po czym komentują i tłumaczą innym treść owych dokumentów.

wróć do spisu treści

Materiały ?

wróć do spisu treści

Zadanie dla ucznia ?

Wyobraź sobie, że ubiegasz się o pracę, a nowy pracodawca może zobaczyć twój profil na portalu społecznościowym. Wypisz wszystkie informacje prywatne, które usuniesz i te, które będziesz chciał/chciała podkreślić, by sobie nie zaszkodzić.

wróć do spisu treści

Słowniczek ?

wizerunek
sposób, w jaki ktoś postrzega sam siebie lub jak widzą go inne osoby
prywatność
możliwość utrzymania informacji i danych o sobie w tajemnicy

Zobacz cały słowniczek.

wróć do spisu treści

Czytelnia ?

wróć na górę