Zapytaj grupę, jakie znają osoby, które mogą natknąć się na bariery w używaniu internetu? Zapisuj wszystkie pojawiające się odpowiedzi. Na tablicy powinny się znaleźć: osoby niewidzące, niesłyszące, mające trudności ze zrozumieniem, osoby z trudnościami ruchowymi. Jeśli się nie pojawią, zapytaj o nie. Zapytaj grupę, jakie bariery napotykają te osoby. Dopisuj odpowiedzi na tablicy. Stwórzcie w ten sposób mapę myśli.
45m
Bez Internetu
Ta lekcja jest częścią tematu Prawo na poziomie gimnazjum.
Lekcja: Dostępność
wróć do spisu treściWiedza w pigułce ?
Prawa człowieka są uniwersalne — wszyscy mamy równe prawa. Dotyczy to, oczywiście, także osób niepełnosprawnych. Są różne rodzaje niepełnosprawności: ruchowa, wzrokowa, słuchowa i intelektualna. Ze względu na te różne ograniczenia prawa człowieka są inaczej realizowane.
Podobne lub takie same problemy mają osoby z różnymi wadami wzroku, pracujące przy złym oświetleniu, niemające dostępu do głośników lub słuchawek, dyslektycy i obcokrajowcy nieznający języka oraz korzystające z komputera bez użycia myszki. Nie chodzi więc o to, że ktoś jest niepełnosprawny, tylko o to, że nie ma dostępu do treści.
Każdy z nas jest inny, co oznacza, że każdy inaczej uczestniczy w życiu społecznym i odbiera informacje. Projektowanie uniwersalne dąży do zniesienia wszystkich barier, które przeszkadzają w dostępie do treści. Budynki i urządzenia są projektowane z myślą o wszystkich użytkownikach. W internecie pomocne są „Wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych” (WCAG). To zbiór wskazówek, które pomagają uniknąć błędów w tworzeniu treści na stronach www.
12 wytycznych pogrupowano, przyporządkowując je 4 zasadom dostępności treści:
- zrozumiałość — teksty są czytelne i łatwe w odbiorze; interfejs jest intuicyjny i logicznie zbudowany; trudno popełnić błąd przy jego obsłudze
- bez przeszkód w obsłudze — strona jest możliwa w obsłudze przy użyciu klawiatury; nie ma limitów czasowych w korzystaniu z serwisu; sekcje na stronie mają jednoznaczne tytuły i są logicznie podzielone; można pominąć szkodliwe dla wzroku i słuchu komunikaty
- postrzegalność zmysłowa — treść ma swój odpowiednik: obrazom i filmom towarzyszą opisy tekstowe, głosowe, napisy, tłumaczenia na język migowy; prezentacja (zarówno kształt graficzny, jak i styl) treści nie wpływa na odbiór; informacje pierwszoplanowe nie zlewają się z tłem
- solidne wykonanie — treść jest eksponowana za pomocą najnowszych technologii uwzględniających wytyczne dotyczące dostępności; do treści można dotrzeć różnymi drogami (urządzenia, oprogramowania)
Kiedy te wskazówki nie są uwzględnione, treść nie jest dostępna dla wszystkich. Jak najczęściej korzystaj z tych wskazówek, kiedy tworzysz jakieś informacje i wrzucasz je do sieci. Pozwoli to pokonywać bariery.
wróć do spisu treściPomysł na lekcję ?
Różne grupy użytkowników, korzystając z mediów i internetu, napotykają różne bariery. Niektóre treści są dla nich z różnych powodów niedostępne. Te grupy użytkowników to np. osoby niepełnosprawne, czy mające trudności ze zrozumieniem. Na zajęciach uczestnicy i uczestniczki zastanowią się nad rodzajami barier dla poszczególnych grup, będą mogli doświadczyć ograniczeń, z jakimi się spotykają osoby niesłyszące i niewidzące, poszukają rozwiązań dla sytuacji, które mogą zaistnieć w szkole.
Cele operacyjne
Uczestnicy i uczestniczki:
- potrafią rozpoznać podstawowe bariery dla różnych użytkowników;
- potrafią rozpoznać treści niedostępne dla osób niepełnosprawnych;
- doświadczają ograniczeń, jakie spotykają osoby niepełnosprawne korzystające z internetu.
Przebieg zajęć
1.
2.
Ćwiczenie ma na celu pokazanie barier, jakie spotykają osoby niepełnosprawne. Wyświetl jeden z filmików nr 1 przy wyłączonym dźwięku, zapytaj grupę, co zobaczyli, co wiedzą o sytuacji, czego nie wiedzą. Następnie pokaż jeden z filmików nr 2 bez obrazu, tylko z dźwiękiem. Zapytaj grupę, jak myślą, o czym był filmik? Co się mogło wydarzyć? Kto wystąpił w filmiku?
3.
Podziel uczestników i uczestniczki na grupy 4-osobowe. Każdej grupie daj kartę pracy „Przypadki” (ODT, DOC) i poproś o zastanowienie się nad odpowiedziami. Kiedy grupy skończą, przeczytaj opis pierwszej sytuacji i poproś po kolei grupy o prezentację ich rozwiązania. W ten sposób przeanalizujcie wszystkie sytuacje.
Ewaluacja
Czy po przeprowadzeniu zajęć uczestnicy i uczestniczki:
- potrafią rozpoznać podstawowe bariery dla różnych użytkowników?
- potrafią rozpoznać treści niedostępne dla osób niepełnosprawnych?
- doświadczają ograniczeń, jakie spotykają osoby niepełnosprawne korzystające z internetu?
Opcje dodatkowe
Ćwiczenie 2 możesz rozszerzyć o próbę pokonania ograniczeń:
Filmik 1. Poproś jedną osobę, żeby odczytała listę dialogową.
Filmik 2. Poproś jedną osobę, żeby oglądała film na ekranie monitora i opisywała, co się dzieje, podczas gdy reszta grupy słucha tylko dźwięku.
Zamiast ćwiczenia 2, jeśli nie masz dostępu do komputera z rzutnikiem.
Podziel uczestników i uczestniczki na grupy 4-osobowe. Każdej grupie daj kartę pracy „Tekst” (ODT, DOC). Powiedz, że według internetowego narzędzia do mierzenia stopnia skomplikowania tekstu, ten tekst wymaga wyższego wykształcenia, żeby w pełni go zrozumieć. Poproś grupy o zmienienie tekstu tak, żeby uczeń i uczennica szkoły podstawowej mogli go zrozumieć.
wróć do spisu treściMateriały ?
Karta pracy „Przypadki” (ODT, DOC)
Karta pracy „Tekst” (ODT, DOC)
Film nr 1 - do oglądania z wyłączonym dźwiękiem.
„Róża” - relacja z premiery filmu, Kulisy kultury, źródło: http://www.youtube.com/watch?v=NWJJqahM7Aw, licencja CC BY.
Wisła sucha jak pieprz, WeAre.Pl, źródło: http://www.youtube.com/watch?v=w2sgW_1rEII, licencja CC BY.
Film nr 2 - do oglądania z wyłączonym obrazem.
Zapowiedź: NIC na usługach cywilizacji, Realizacja - Mirosław Bartold, Michał Libera; Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki, źródło: http://www.youtube.com/watch?v=ybSMKW9k5SA, licencja CC BY.
Masz wiadomość, Reżyseria - Karol Komorowski, źródło: http://www.youtube.com/watch?v=20biP002QNc, licencja CC BY.
Zadania sprawdzające ?
Słowniczek ?
- język migowy
- język, którym posługują się osoby głuche, przekazuje znaczenia za pomocą gestów. Język migowy jest odrębny od języków narodowych, ma np. swoją własną gramatykę.
- interfejs
- część systemu operacyjnego odpowiedzialna za komunikowanie się z użytkownikiem. Interakcja ta może odbywać się za pomocą tekstu i klawiatury, grafiki i kursora lub ruchów palca na ekranie - przetwarzane są sygnały użytkownika i maszyny.
Czytelnia ?
- Narodowy Instytut Audiowizualny, Wprowadzenie do audiodeskrypcji, [online], [dostęp: 15.02.2013], Dostępny w Internecie: http://www.nina.gov.pl/digitalizacja/strategie-i-technologie/artyku%C5%82/2011/06/21/wprowadzenie-do-audiodeskrypcji.
- Fundacja Widzialni, [dostęp: 15.02.2013], http://widzialni.eu/index.php?p=m&idg=in,193.
- Paszkiewicz Dominik, Podręcznik na temat dobrych rozwiązań w projektowaniu dostępnych serwisów internetowych [PDF], [dostęp: 15.02.2013], Dostępny w Internecie: http://dostepnestrony.pl/wp-content/uploads/2012/02/Dostepnosc_serwisow_internetowych-PODRECZNIK11.pdf.
- film Dostępne Strony — (Nie)pełnosprawny dostęp do internetu [online], [dostęp: 19.02.2013], Dostępny w Internecie: http://dostepnestrony.pl/film-dostepne-strony-niepelnosprawny-dostep-do-internetu/.